– Du, eg blei bare minna om det bordverset, «Gledens Herre vær vår gjest». Kan eg få be den bønna?

Samtalen er akkurat i gang. Mette Boye har såvidt begynt å nemne oppveksten med ein kyrkje-far og ei pinsevenn-mor, og dei tronge rammene ho sleit med å vere kristen innanfor.

Det er nærmast utan eit snev av tvil eller blygsel at ho bryt seg sjølv av, og ber Gud om å velsigne samtalen vidare, og la henne seie det som er sant om trua. Å lukke auga og invitere Gud til å vere gjest «ved vårt bord i dag» virkar fullstendig instinktivt og uanstrengt.

På «vårt bord i dag» står det ei trefjøl som klona frå ein instagram-konto eller eit interiørmagasin. Oppkutta, knallrosa epler og perfekt modne pærer ligg sirleg danderte rundt koppar med blåbær og melkesjokolade-hjarte. Bordverset set fart på tankerekka til den nyvalde Oase-leiaren.

– Det er så fort gjort at me bare syng «gledensherreværvårgjest», og så tenker me eigentleg ikkje på kva me ber om. At Han skal vere gjest i fellesskapet, gi oss glede, og gjere måltidet vårt til ein fest. Det er jo gledens Herre me trur på, seier Boye.

Gøymde Gud under dyna

Det var ikkje ein gledens Herre 14 år gamle Mette snudde ryggen til og gjekk vekk ifrå. Det var ein kristendom som kravde at ho gjekk på møter kvar veke og las nok i Bibelen. Å ha ei tru betydde ei heil masse plikter, og tilsvarande mange begrensningar. «Ekstremt keisamt», var inntrykket tenåringen hadde, av å måtte legge alt som var spennande og gøy bak seg. Forma ho såg for seg ho måtte fortsette i, hadde ikkje plass til grense-utfordrande og livlige Mette.

– Eg vaks jo opp i den tida kor hòl i øyret ikkje var kristent. No kan me le av mykje sånt – men visse måtar å oppføre seg på var liksom ein del av det å vere kristen.

Trudde ho. For samtidig som ho begynte å gå på eigne stiar, vekk frå pinse-kyrkjelyden, hadde ho fortsatt ei slags visse om at Gud var der.

– Sjølv etter at eg hadde tatt avstand, kunne eg falde hendene under dyna, og tenke at Gud såg meg, seier Boye ettertenksamt.

---

Mette Ellinor Boye

• Nyvald styreleiar i Oase.
• Diakonimedarbeidar i Jørpeland menighet, og forkynnar.
• 52 år. Frå Arendal, oppvaksen på Klepp.
• Utdanna innan sjukepleie, kristendom og leiarskap. Tar master i diakoni.
• Gift, tre barn. Bur på Jørpeland i Ryfylke i Rogaland.

---

«Den. Er. Grei» ropar brått ei mekanisk kvinnestemme frå andre sida av stua.

– Årh, eg er så lei av ho Google-dama! seier Boye, og ler hjarteleg av den syrlege kommentaren frå smarthøgtalaren.

I dei smittande latterkulene, som Oase-leiaren har mange av, brer gløden seg i heile ansiktet. Augene smalnar og heile perlerekka kjem til syne. Armane heng seg på. Eit slikt spruddel ho ikkje trudde var «kristent». Som tenåring sto ho altså i skvisen: Med ei djupt forankra tru under dyna, men nokre keisame krav ho ikkje hadde nokon planar om å innfri. Så kom russetida og sprengte grenser.

Men ikkje i klassisk russe-forstand. Det var den litt tilfeldige plassen i kristenruss-bandet som introduserte ho for ein raus Jesus-skare. Då bedehusturneen dei var på stoppa på ein terrasse inst i Ryfylke i 1987, sa ho det tydeleg overfor seg sjølv, endeleg: Jo då. Eg er jo kristen.

– Ikkje meir andeleg enn å gå på do

– Eg veit ikkje om det er litt teit… dveler Boye, litt spørjande.

Etter nokre sekund reiser ho seg opp likevel opp, og går rundt sofaen.

– Eg er ikkje noko broderimenneske, seier ho vidare, men kjem tilbake med ei ramme under armen.

Inni den er eit sjølvlaga broderi i blått, brunt og kvitt. Det viser ein andeflokk.

– Det som fascinerte meg sånn med dette motivet, er endene som går ut av ramma. Ser du dei nedi hjørnet der?

Heilt riktig er det tre-fire ender som har tatt plass på paspaturet, med éin fot i dammen inni bildet. Boye håpar å vere ei slik and i kristne samanhengar – ei som er med på å utvide rammene. Ho forstår ikkje kvifor me set så strenge grenser overfor korleis andre, og me sjølv, skal få vere.

– Gud har skapt oss så forskjellige. Og like forskjellige er måtane me kommuniserer med Han på. Nokon kan sitte heilt stille og vere andelege, mens andre kjenner dei treng å gjere sånn her...

Boye lukkar auga og strekker armane over hodet slik at dei formar ein tilbedande V.

– Eg trur Gud elskar å sjå alle dei ulike måtane me kan vere saman med han på, og snakke med han på. Forestillinga om at det å løfte ei hand er så andeleg... Hallo, eg løftar berre ei hand!

– Det er like andeleg som å be ei ordlaus bøn. Det er ikkje meir andeleg enn å gå på do, seier Oase-leiaren spøkefullt.

«Fordeom»

Forkynnaren Boye er nervøs kvar einaste gong ho går på ei scene. Den sørlandske stemma, som seier at ho ikkje må stikke seg for mykje fram, har blitt lågare med åra, men er der framleis. Men ho trassar ubehaget.

– Me har eit så godt uttrykk her på Jørpeland, det heiter «fordeom». «Me gjørr det fordeom», seier me.

– Då eg skulle begynne å tale på Oase, kjempa eg med kravet til meg sjølv om at eg måtte formulere meg så skikkeleg, å snakke slik dei «skikkelege» talarane gjer. Men etterkvart har eg opplevd ei ro i at «søren au», dei får så mykje skikkeleg, så då får eg vere mitt litt enkle sjølv. Det er slik Gud har skapt meg.

Ein sommar på stevne ville ho illustrere denne kongstanken bokstaveleg. Boye fekk mange blikk etter seg der ho gjekk målretta mot scena for å tale med «heimebuksa» på. Den slitne og skitne joggebuksa skulle skape den kjensla av heim og avslapning ho vil at eit Oase-stevne skal opplevast som.

– Min draum er at ingen skal sitje på Oase og føle at dei må reise seg, eller bør løfte henda sine. Folk skal få kome i heimekleda sine, i både praktisk og andeleg forstand, og ikkje trenge å kle seg opp for å bli nokon dei ikkje er. Det skal vere ei rausheit overfor folk til å ta plassen sin, og fylle den som seg.

[ «Norges tøffeste»-Martin trudde han måtte vera ei grå mus for å vera kristen ]

Tar det svevande ned på jorda

Fleire gonger, når Boye snakkar om noko som «andeleg», kjennest det nesten som om ho har behov for å tulle det litt bort, å peike på stigmaet først som sist. Det gjeld også det «karismatiske stempelet» ho trur Oase har for nokon.

Leiaren tar seg sjølv i paradokset. For det er jo nettopp dette ho kjempar sånn imot. Spesielt begynte ho kampen etter ein episode på ein fotballkamp.

– Ein dag då eg var mor på sidelinja, blei eg ståande rett bak ein gjeng mannfolk. Han eine prata om at han hadde hatt så vondt i ryggen, «men så gjekk eg til han healeren oppi bygda der, og så blei det bra».

Mennene rundt han nikka anerkjennande, «åja, så bra då».

– Det gjorde inntrykk. Kvifor er me så redde for å snakke om å be for folk, når dei her står og snakkar om å bli heala, på ein fotballkamp?

– Me må våge å snakke naturleg om det, me òg. Når nokon har vondt, og me ber litt for det, treng ikkje vere ei voldsom greie. Eg lengtar etter mindre styr, og meir enkelheit, rundt det. Det handlar om å ta Gud på alvor, og regne med han i heile livet.

---

4 raske

• Gud er: God far.
• Eg klarer meg ikkje utan: Kaffi.
• På gravsteinen min skal det stå: Ho levde, heilt til ho døydde.
• Boka alle må lese: Utanom Bibelen, Med føtter som en hind av Hanna Hurnard.

---

Anda i alt – også på dørmatta

«Trua må fønke» er eit, kanskje ubevisst, slagord Boye gjentar på sørlandsk fleire gonger. Innhaldet i setninga betyr iallfall at ho stiller grunnleggande og kritiske spørsmål ved trua si – ofte.

Finst eigentleg Gud? Gir dette meining? Heng orda saman med livet? Når Gud seier Han er med i alt, slepper eg Han til?

Det nærmar seg 20 år sidan Mette Boye forandra kristenlivet, og begynte å leve sånn. Ho oppdaga at livet var oppdelt, fortel ho nesten skamfullt. Den eine delen var truslivet, det ho reiste til på Oase og i kristne samanhengar, og det andre var «det vanlege» livet ho levde i bygda på Nordmøre.

Mette som sat i Oase-styret, og spinninginstruktør Mette, var liksom ikkje éi.

«Du sa du hadde haldt ein tale. Kan eg få høyre den?». Det var treningsvenninna som stilte spørsmålet som gav Boye ei klam kjensle.

– Uæh, kva var det eg eigentleg hadde sagt? Framsto eg annleis der? Ville ho forstå kva eg talte om?

Støkken rista Oase-talaren ut av bobla, og inn i eit slags mantra som har blitt ståande. Ho vil vere heil.

«Eg skal vere meir kvardagsleg i andeleheita mi. Og eg skal vere meir andeleg i kvardagen min», lyd det.

Når 52-åringen startar dagen med å spør: «Gud, kva har du for meg i dag?», og på løpeturen ber Gud om å vise henne vegen ho skal gå, tar det på nokre briller som forsterkar synet på dei små plassane ho opplever at Gud dukkar opp. Boye treng knapt tenke seg om før ho kjem på eit ferskt eksempel.

Påskehelga nærma seg, og hennar siste unge var akkurat komen inn dørene på ferie. Forut for påsken i år låg ein vinter og haust og sommar med ein «situasjon som har gjort at me har hatt mykje fokus på mykje anna», fortel Boye, og kjem tilbake til situasjonen snart.

– Ein av desse morgonane låg i senga, og kjente eit dårleg samvit kome over meg. Eg fordømte og anklaga meg sjølv. «Du er så dårleg mor, Mette. Her kjem ungane dine endeleg heim, og du har ikkje fått kjøpt inn mat til ein skikkeleg frukost ein gong».

Mannen hennar står opp, går ut, og seier «Oj! Kva er det som står utanfor døra?».

På matta står ei frukostpakke, full av croissantar og skulebollar og rundstykker og juice og syltetøy. Dei kan dekke eit ekte påskebord.

– Det var rett gåve i rett tid, og eg blei så uendeleg glad. Eg vil òg gjere ein forskjell på folk på den måten. Då handlar det om å spør Gud: Kven skal eg gå til i dag? Kva vil du eg skal gjere? Og ta på brillene kor du etterkvart ser kor Gud er i det kvardagslege.

[ Sally Kamara blei skoten i ryggen som barn. Rullestolen er trona hennar. Jesus er kongen ]

«Gledens Herre» i mørkret

Den krevjande perioden Jørpeland-diakonimedarbeideren hadde gløymt påskefrukosten midt oppi, har òg blitt synleg i avisspalter og i sosiale medium det siste året. Soknepresten i Jørpeland menighet blei brått fjerna frå stillinga si, til kyrkjelydens store frustrasjon og forvirring. Lite informasjon har kome ut sidan konflikta såg offentlegheitas lys, anna enn at det dreier seg om ei personalsak, kor presten, av flerie, er sagt å ikkje vere hovudaktør. Denne presten ber også etternamnet Boye.

Det er mannen hennar.

– Eg tenker det er greitt å vere ærleg på kor tøft det har vore. For det kan fort virke som eg er ovanpå heile tida. Men denne perioden er nok den tøffaste eg har opplevd. Og eg har vore langt nede før. Eg har lege mykje her og sett på Netflix, seier Boye, og slår handa på sofasetet.

I stormen utanfor huset, som har utsikt over heile bygda, har ho fått prøvd om trua står støtt. Om trua «fønker», som Boye pleier seie.

– Midt i alt, har trua bare fått eit endå betre feste, konkluderer ho allereie.

Blikket bak den smale brilleinnfatninga går mot det mørke pianoet på andre sida av rommet. Over det heng fleire bilder, av Jesus, og av tekstar i jordtonar. På det eine står det: «Styrken og veikskapen vår kan hende meint å bere deg saman». Det treff den krevjande tida ho lever midt i akkurat no.

– Eg har aldri før følt meg så sterk, og aldri følt meg så svak. Eg kjenner meg modig, men eg er også veldig redd.

Forkynnaren finn likevel kvile i Gud, og den verdien Han seier at ho har – bare i seg sjølv.

– Det følest så bra med heiarop og likes og dei tinga. Men eg veit kor fort det kan gå frå likes til anklagar. No står eg heldigvis støtt i ei tru som ikkje er så avhengig av alt som er rundt. Trua er rotfesta i Gud, og den Han seier eg er.

Bildet av mennesket som eit tre er mykje brukt, parerer Boye. Men det følest sant for henne no.

– Treet kan sjå litt stusseleg ut på overflata, men røtene er sterke og friske. Til rette tid skal det bere frukt.

Hos Far ventar det alltid fest

Ho skal fortsette å tale om Lukas 15:11, om igjen og om igjen, heilt til ho forstår teksten fullstendig sjølv. Forteljinga om den bortkomne sonen har blitt sjølve bildet av kven Gud er for diakonen. Bodskapen kjem stadig tilbake som ein støttestein.

– Gud er faren som seier: «Mette, du er dotter mi, eg er så nøgd med deg, og så glad i deg. Eg steller i stand fest for deg. Uansett korleis du rotar det til».

– Det viser på ein måte livet mitt, slik det har vore. Eg sa jo nei, dette gidder eg ikkje, og går min eigen veg. Men eg kan alltid snu om, og vandre mot farshuset, kor det ventar ein som seier at det er mat i kjøleskapet og ein plass eg kan slappe av. «Bare kvil hos meg».

Med eit langt liv i Oase bak seg – og framfor seg – blir det nok ikkje siste gong forsamlinga blir med på reisa mot faren med åpne armar. No skal ho leie rørsla ho har vore med i sidan studietida.

– Kva tankar gjer du deg om å vere den første kvinnelege styreleiaren? Og alt fokuset på at du er «kvinneleg»?

– Eg får ta det som ein mann, seier ho og ler.

[ Midt i Bobbysocks-kaoset blei ateisten Hanne Krogh kristen: – Som å lande etter ein ekstrem turbulens ]