Nynorsk teksting no!

Nyleg kom filmen «Skammarens dotter 2 – Slangens gåve» på kino, og det med teksting på både nynorsk og bokmål. Det er ei storhending at det kjem ein film med nynorskteksting og slik bør det ikkje vere. Kvifor skal det alltid vere verdt ein fest at nynorskbrukarane ein sjeldan gong får sjå språket sitt på kino – når det skjer kvar dag for bokmålsbrukarane?

Soga om nynorsk filmteksting handlar om eldsjeler. I perioden mellom «Ronia Røverdotter» i 1984 og «Tropa de Elite» i 2008 kom det ingen filmar med nynorsk filmteksting. Dei siste åra har det heldigvis kome fleire, men det vert framleis ein fest kvar gong det skjer. Filmdistributøren Euforia film har gjort mest for å gjere nynorsk synleg på kinolerretet. Sjølv om det finst filmdistributørar som ønskjer å tekste filmar på både bokmål og nynorsk, legg ikkje distribusjonsystema og infrastrukturen kring film i Noreg til rette for det.

Spørsmålet er: Kvar er staten sin språkpolitikk i filmpolitikken? Nynorsk og bokmål er jamstilte skriftspråk i Noreg. I andre deler av mediepolitikken kvir ikkje politikarane seg for å stille krav, som når NRK har krav på seg å bruke minst 25 prosent nynorsk. Filmbransjen får støtte frå staten til å produsere og lansere filmar i Noreg, og det vert seld om lag tolv millionar kinobillettar kvart år. Likevel får ikkje nynorskbrukarane sjansen til å sjå film med nynorsk teksting, og kinoane i nynorskområda får ikkje syne filmar med nynorsk teksting til pubikummet sitt. Filmstøtteordningane må ta høgde for at norsk er både nynorsk og bokmål.

Nynorskelevar og bokmålselevar har ein ting felles: Dei treng meir nynorsk. Når nynorskelevar byter til bokmål fordi dei synest bokmål er enklare, så er ikkje det tilfeldig. Det er fordi bokmålet dominerer på mange samfunnsområde – som på kinolerreta. Likeins er det mykje vanskelegare for bokmålselevar å lære nynorsk som sidemål, sidan dei ikkje møter nynorsk i kvardagen. Nynorsk filmteksting vil gjere det lettare både for dei som lærer nynorsk som hovudmål og som sidemål.

Den raudgrøne regjeringa valde i 2011 å ikkje stille krav om nynorsk då det kom krav om teksting inn i filmstøtteordningane. Difor blir nesten alle filmar berre teksta på bokmål. I samband med språkmeldinga som kjem i 2020 bør kulturminister Trine Skei Grande syne at regjeringa ho er ein del av er betre enn dei raudgrøne. Gje kinopublikummet meir valfridom, og gjer det mogleg å velje nynorsk. Lat Skammarens dotter vere regelen, ikkje unntaket!

Gunnhild Skjold

nestleiar i Norsk Målungdom