Med fjøs­nissen 
til Paris

Poeten Anna Kleiva rår over ei stor biletskapande kraft. Diktsamlinga Drikkeviser frå Paris er eit oppkome av bilete der ho sameiner det høge og det låge, det drøymde med det sette. Tone­fallet denne gongen er ganske så fandenivoldsk og rølpete, og staden der dei fargerike og ofte utrulege hendingane utfaldar seg er Paris.

Då eg skreiv «utrulege» krev det eit tillegg: Ho får det meste likevel til å vera truleg gjennom denne høgt oppdrivne biletskapinga som skjer seg på tvers av det realistiske. Ho er ikkje symboldiktar, ting eller tanke får stå slik det er, og i det er ho ein fjern slektning av imagistane.

Galskap og vulgaritet

Dylan Thomas ville ha seg fråbede det pyntelege, ville ha meir galskap i poesien, og ville ha «skapande­ destruksjon eller destruktiv ­skaping». Hjå Anna Kleiva ville­ han nok ha funne det han òg sakna hjå Vernon Watkins: ­Vulgaritet.

Ho lyg godt, Anna Kleiva, og får oss til å tru på at ho held seg med ein grisunge i Paris, som ho til slutt et opp, og at ho held ­saman med ein fjøsnisse som spelar på munnharpe i Paris, at ho er kjæraste med ein notorisk kriminell, og at ho bur hjå ei ­bestemor som byd på opiumsmakronar. Folk og fe og figurar flyg, ligg på bakkeplan, snurrar rundt på ein fargerik karusell i eit Paris som i desse dikta er alt anna enn den romantiske kulturhovudstaden – men der ho får «svinaktig» til å rima på «vinaktig».

LES OGSÅ: Hennes dikt skal appellere til ungdommen

Den ville flukt

Trass i at eg er imponert over den veldige krafta i biletskaping, og i den ville fantasiflukta i forteljinga (for det er ei episk diktsamling), er eg i tvil når eg skal gjera opp med meg sjølv kva desse dikta har tilførd meg.

Eg irriterer meg over at ho heile tida treng leggja inn franske fraser i nynorskteksten, truleg for å halda fast ved illusjonen Paris,­ men det er til å leva med. Det for meg store spørsmålet, som i grunnen gjeld all litteratur eg les, er om litteraturen har sagt meg noko viktig nytt, fått meg til å sjå noko eg ikkje før har sett – eller pussa støvet av medvitsglaset slik at eg ser att og minnest slikt som har vore sløva ned.

[ LES FLERE BOKANMELDELSER HER ]

På djupet att?

Nei, dikta gjorde­ ikkje meir med meg enn å ta meg med på litterær karuselltur. Det er då noko. Men det som mykje meir er, er at Anna Kleiva ovetyder om at ho er ein språkkunstnar og biletmakar som vi har lov til å venta oss noko verkeleg stort av – når ho berre har noko viktig å seia oss (eller gjera med oss) med kunsten sin. Dét hadde ho med den førre diktsamlinga, Vårar seinare. No, vonar eg, samlar ho seg til å gå på djupet att, med den nyvunne språkrøynsla frå årets bok.

LES OGSÅ: Poesi om tørre klimafakta

Nissen på vognlasset

Ein lesemåte som kan fungera bra for årets bok, er å lesa samlinga som den klassiske skildringa av den jord- og stadbundne (frå bygda) som vil røma, men ikkje kan røma frå seg sjølv. I visa heiter det jo at «mannen ville fra nissen flytte, men reisen ble ham til ingen nytte». Fjøsnissen er med, oppe på flyttelasset. Når ein legg til at eg-personen så absolutt er ei kvinne, er det òg mogeleg å lesa dikta som ei slags feministisk falitterklæring. Det var ein kvinneleg lesar som sette meg på sporet av dette: at her ender den norske feminismen på ein bar i Paris.