KrFU-leiar Hadle Rasmus Bjuland: – Mitt største ungdomsopprør var å ikkje gå på bibelskule

Dette intervjuet ble først publisert i mars 2022.

– Korleis blir det å gjere eit intervju som ikkje handlar om politikk?

– Veldig ubehageleg, svarar 21-åringen momentant, og ler litt.

Hadle Rasmus Bjuland kallar seg «miljøskadd». Han har bore tittelen politikar sidan han var 13 år og troppa opp på lokallagsmøtet til KrF på Nærbø, i hæl på storebror.

Å snakke om trua gjer han knapt med vennene sine – sjølv han som har vakse opp med «den blå songboka» i hendene og hushaldningssaft i blodårene. Det er noko ved å flytte Jesus frå inni seg, til formulerte ord på eit sterilt kontor, som kjennest sårbart. Eit paradoks, skal Hadle snart innsjå.

Karriere som YouTube-stjerne

«Dritten i midten» av sju søsken – tre eldre og tre yngre – innsåg tidleg at han måtte ta grep for ikkje å bli usynleg.

– Eg måtte jo krevje plassen min, og skrike, for å få merksemd. Storesystrene mine fekk seksarar i alle fag, og storebror var tidleg politikaren i familien; elevrådsleiar og etter kvart nestleiar i KrFU.

– Så kom eg, som nummer fire baki der, til foreldra mine si haldning om at «Hadle finn utav noko, han klarar seg sikkert».

Då fór konkurranseinstinktet gjennom 13-åringen.

Lite visste Hadle at den uskuldige, sjølvironiske musikkvideoen han like etterpå laga til bedehuset, skulle bli skjebnesvanger – og sjølvoppfyllande.

Klippet (som dessverre er fjerna frå YouTube) blei spelt inn som underhaldning for ungdommane på nyttårsfeiring, og tok utgangspunkt i den yngste og ukjende Ylvis-broren Bjarte, og låten kor han syng «I Will Never Be a Star». Det er meg, tenkte Hadle spøkefullt, og tok hovudrolla.

[ Uenige om tungetale kan komme i form av reelle språk ]

---

Hadle Rasmus Bjuland

• Leiar i KrFU og 1. varakandidat til Stortinget for KrF i Rogaland.
• 21 år, frå Nærbø på Jæren.
• Har seks søsken og to aktive Misjonssambandet-foreldre. Far Raymond Bjuland er formann i hovudstyret i NLM.
• Aktiv i politikken sidan tidleg i tenåra, og har jobba i KrF si stortingsgruppe og som kommunikasjonsrådgivar i partiet. Studerer statsvitskap ved sida av jobben.
• Aktuell i dokumentarserien Folkevalgt på NRK.

---

Frå Stortinget til oppvasken

Sju år seinare sit han på sitt eige, rett nok enkle, kontor, er leiar for KrFU og førstevara til Stortinget. Den unge politikaren vil nødig ta ordet «stjerne» i eigen munn i dag heller, og grev andletet ned i hendene når han tenker på musikkvideoen – som litt for lenge fanst til syn for kvarmannsen.

Men jo, det har gått greitt, strekk jærbuen seg til å erkjenne, og gløttar ned på lunsjen han aldri rakk å ete opp; eitt og eit halvt knekkebrød med ei beskjeden mengde inntørka kremost på.

Når stjerneskotet som stadig går i dress og møter statsministeren kjem heim til Nærbø, blir det ikkje rulla ut nokon raud løpar.

– Då er det beskjed om at «du he våre lide haima nå», og så må eg rett i oppvasken for alle gongene eg ikkje har vore der.

– Men eg likar det, seier han.

[ Hjemmet til Bon Tomme er fullt av røde sirkler. De minner ham på å være god ]

Sport til han spydde

Vennene frå landbruksbygda langs kysten ertar kor polert målet til Hadle har blitt. «Æg he» lyd no «eg har». 21-åringen verkar litt brydd idet han innrømmer det, men veit å snu ein bodskap.

– Men det som er enno viktigare enn dialekta, er å ha med seg den jærske ånda. Det handlar om hardt arbeid, å legge «steidn på steidn». Ein jærbu er ein slitar, ein som gir gass sjølv om det er blytungt. Den folkesjela er eg stolt av.

Hadle er ein såkalla «stasjonsunge», og sprang gatelangs i eit sentrumsnært bustadfelt i ei bygd kor mange veks opp på gard. I einebustaden i Konvallvegen 18 hadde familien Bjuland éin regel for ting det ikkje var lov å klage på: Lydnivået.

På det knappaste var dei sju barn og to vaksne innanfor dei svartbeisa veggene – men kjøkkenbordet hadde plass til 16. Heller som ein regel enn eit unntak blei det fylt opp av vennane til barna.

I den eine enden av langbordet låg alltid ein haug dagsferske aviser. «Eg var nok litt veslevaksen», fortel Hadle om korleis alle søskena bladde i blekkene frå dei var små.

– Men det er jo litt sånn… Som gut i ung alder, og på bygda, må du jo spele fotball for å henge med, seier Hadle med eit uttrykk som lovar at ikkje alt gjekk som smurt.

Mellomstemann blei tuppa av garde til grasbanen. Men då ballen suste imot han, snudde Hadle seg berre vekk.

– Og då eg seinare prøvde meg på symjing, svelgde eg så mykje klorvatn at eg låg og spydde etterpå, seier han i latter, og konkluderer med at han aldri såg seg tilbake etter den idrettskarrieren.

Frå klasseromskrangling til Stortingets talarstol

Kjøkkenbordet, derimot, blei arenaen til politikarspira. Idet bestikket blei lagt ned etter middagen, fyrte han, brørne og søstrene laus om kor vidt fråværsgrensa burde finnast og kva KrF burde gjere for å lyfte seg.

Dei samfunnsengasjerte sjubarnsforeldra tok ungane på alvor – og gav dei motstand. Under diskusjonane som kunne auke desibelnivået til risikosona, låg det ein undertone av aksept og kjærleik. Uansett kva meining dei hadde, var barna, i kraft av å vere seg sjølv, elska slik dei var skapt.

Motet frå kjøkkenbordet, og farskjærleiken frå Gud, blei med Hadle i ranselen.

– I klasserommet diskuterte eg ein del med lærarane. Det blei min arena for meistringskjensle. Eg snakka bra for meg, og det var i diskusjon eg hevda – eg som var «rævva» på alt anna.

– Var du i opposisjon til dei vaksne? Litt vrang?

– Eg tør nesten ikkje tenke på korleis eg kanskje blei oppfatta blant nokre lærarar, seier Hadle og ler først, men får raskt ei tvilande mine.

– Eg likte «actionen» i å bryte meiningar. Men eg trur ikkje eg var ein irriterande «dredonge».

– Men eg lét meg provosere. Og eg trur kanskje nokon lærarar likte å terge meg, seier 21-åringen som førre veke stod på talarstolen i Stortinget.

[ Stortingspresident Masud Gharahkhani ber til Gud kvar dag ]

Kristen kalddusj

Slik KrF sitt landskontor er omkransa av Filadelfiakirken, Centralkirken, Misjonssalen og Storsalen, vaks Hadle opp mellom bedehusa og trekyrkjene i det flate og forblåste landskapet i vest. Bibelbeltet kallar han det også sjølv, men han har aldri følt beltet stramme seg rundt han.

– Sjølv om mor og far aldri var veldig opptatt av å åndeleggjere alt, var trua viktig heime. Kall det pietistisk, kanskje, trua var iallfall kvardagsleg og til stades. Vi kunne ha andaktar før middagen, og dei var tydelege på det dei meinte var best.

– Men tilliten dei gav oss til at «dette styrer du sjølv», er nok ein viktig grunn til at eg framleis trur, fortel Hadle.

I klassen på Bø barneskule var om lag halvparten av elevane kristne. Resten tenkte «ok, kult», og blei med på leir eller bedehusmøte ein gong iblant. Då KrF-aren kom til Oslo for tre år sidan, fekk han ein kalddusj.

– Er det sånn folk oppfattar oss som kjem frå bedehusmiljø?! spurte han seg sjølv, overraska.

Mørkemann-stempelet

Laurdag kveld er heilagdagen til Hadle. To minutt på sju småspring han og dei tre kollektivkompisane ned trappene frå toppetasjen, må ut nokre sekund i den trafikkfylte Oslo-gata, før dei raskt kjem til ly inn neste dør og blir møtt med ein utstrekt kaffikopp i forsamlingslokalet til Misjonssambandet i hovudstaden.

Når lovsongen brusar mellom stolradene, kjenner Hadle at Gud er til stades. Når politikken gjennom veka har slengt 21-åringen mellom debattar, seine kontorkveldar og avgjerder som gnagar, finn han kvile i nærværet der inne. Det er langt frå Lykkeland til Misjonssalen, meiner Hadle.

– I politiske miljø, for eksempel, er nok mørkemann-stempelet den fremste fordommen; at forsamlingane tilhøyrer dei «best truande», dei som lever riktige liv. Dei som ikkje kjenner til miljøet, trur kulturen er usunn, og ser på bedehus ut frå nokre konservative standpunkt.

Mykje har skjedd dei siste tiåra, meiner KrFU-aren. Han er overtydd om at kulturen aldri har vore meir inkluderande enn no. Men uretten som har skjedd, bør på bordet.

– Eg trur at forkynninga har endra seg. Der kor ein før formidla at «det finst himmel og helvete – og du må velje i dag», har vi heldigvis komme lenger. Ein skremmer ikkje folk til å tru.

---

4 raske

• Gud er: Trygg.
• Eg klarar meg ikkje utan: VG-appen.
• På gravsteinen min skal det stå: Blei fiskeentusiast på sine eldre dagar.
• Boka alle må lese: Samfunnsbygger av Skaperkraft.

---

Det politisk-private paradokset

Hadle blir spurt om han sjølv trur på desse to utgangane av livet. Det gjer han.

Han blir spurt om han syndar. Det gjer han.

Så slår det han: Ubehaget han blir fylt med ved å bore djupare og djupare inn i den personlege delen av trua, er paradoksalt.

Store deler av hans politiske gjerning handlar nettopp om å opne rommet for å dele trua si – at folk ikkje skal trenge å ha ho som ei privatsak. Men stadig tar vennegjengen hans seg sjølv i å sjeldan drøfte det viktigaste i livet saman.

– Eg trur mange automatisk måler kristenlivet litt ut frå kvarandre, seier bedehusgjengaren, og forklarar:

– Eg følte meg som ein dårleg kristen då eg byrja i politikken. Eg var «gratispassasjer». Eg berre sat i rekka, og var aldri med på kollekten, leia møter eller i lovsongen.

– Sjølv om vi veit at Gud elskar oss for dei vi er – uavhengig av kor mykje vi les i Bibelen eller kor ofte vi møter opp i bibelgruppa – trur eg mange fryktar å ikkje vere gode nok, seier han.

Ungdomsopprøret

Hadle treng ingen grandiose kjensler eller utanomjordiske opplevingar, for å vere overtydd om at Jesus finst. Han kallar kjernen av trua si «enkel».

– Jesus døydde for meg. Han tok syndene mine på seg. Den nåden som ligg i det, den trur eg på. Og så har eg forsona meg med at eg ikkje veit heile resten.

– Du verkar ikkje å ha tvilt særleg på trua di. Har du tvilt på at KrF er partiet ditt?

– Hahaha. Her er det jo riktig å svare ja, seier Hadle.

– Men svaret er jo nei. Eg har ikkje ofra ein tanke til at det skulle vore noko anna. Kanskje er det litt som med Jesus òg: Eg har ikkje gidda å bruke tid på det, for eg trur eg hadde enda opp med det haldepunktet uansett.

– Eller kanskje det er litt latskap, seier han og ler.

Det betyr ikkje at vala om å følge Jesus eller KrF har vore problemfrie. Særleg ikkje det siste.

– Men eg er nok lojal mot det eg går for. I staden for å skifte retning, handterer eg utfordringane som kjem med valet eg har tatt. Eg held ut.

Han valde politikken over teologien, og overlét den slags spørsmål til andre. Etter åtte år med KrFs partiprogram til frukost, middag og kvelds, ser Hadle tilbake på ei utagerande ungdomstid.

– Mitt største ungdomsopprør var kanskje å ikkje gå på bibelskule.

Jesus døydde for meg. Han tok syndene mine på seg. Den nåden som ligg i det, den trur eg på.

Politikkens høgare himmel

Med jamne mellomrom har politikaren Hadle dukka opp i det halvannan time lange intervjuet, sjølv om journalisten iherdig har prøvd å halde han unna. Frasane «ut og møte folk» og «eg har ikkje trua på robot-politikarar» og «slike ting er kvifor eg engasjerer meg» er blant dei saumlause dryppa folkevald-retorikk som finn vegen inn i praten om søskenflokken og kyrkjelyden.

Men for ein som har vore i politikken sidan før han var konfirmant, har kanskje modning og meining gått inn i kvarandre. I tiande klasse fekk familien Bjuland følgene av politikk på døra.

Den eine dagen talde søskenflokken sju. Dagen etter var den på ni. Dei eritreiske flyktningane Feven på 19 år og dottera Nadia på litt over 2 år, gjorde familien til Eli og Raymond til ein flokk på elleve. Det var ikkje snakk om at «dei» skulle bu hos «oss», heldt foreldra fast. Dei var no ein del av gjengen.

– Eg er ikkje i tvil om at det påverka engasjementet mitt for flyktningpolitikk. Mor og far snakka aldri om det som noko offer. Det var givande.

Med Nadia og Feven i tankane kastar Hadle seg inn i steile debattar om kvoteflyktningar og bistandsbidrag. Kompisane kan steile av at han tør å stille opp mot partitoppar på TV 2. Det Hadle fryktar meir, derimot, er karusellar og å hoppe frå tremeteren.

Og ikkje minst: Å få eit kall han ikkje kan kontrollere.

[ Instagram-profil Espen PA Lervaag har eitt viktig spørsmål å konfrontere Gud med ]

Gud «rett i trynet»

Tanken på å gi slepp på alt han kjenner, viss Gud vil det annleis, røskar i 21-åringen med ubehag.

– Dei som klarar å reise på misjonstur, og verkeleg stole på at Gud leiar dei… Den sterke trua, den enorme tryggleiken, den har eg respekt for, seier Hadle.

Sjølv har han aldri stått i skvisen mellom eigen vilje og Guds stemme. Og han håpar at han slepp.

– Eg er livredd for å miste kontroll over mitt eige liv, seier politikaren.

– Kor tydeleg måtte eit kall vore for at du skulle droppa politikken, og gått for det?

– Veldig tydeleg. Då snakkar vi skrift på veggen! Og då måtte eg ha tenkt meg om tre gonger til, og spurt både Gud og meg sjølv: Er du heilt sikker?

Fram til Gud står rett framfor trynet på han, eller den jærske blåsten kallar han heim, strever Hadle mot politikaridealet sitt: Jesus som vaskar føtene til disiplane.

– Det bildet er så sterkt. Han som i si rolle «nedverdigar» seg til den jobben. Dette tenande leiarskapet har vi politikarar godt av å minne oss på. Spesielt i tider med debatt om representantordningar, mindre tillit og assosiasjonar om at vi er ein slags elite.

– Då er Jesus god å sjå til.