Leder

Landslova: Kamp mot det forfengelege og sløsing

Noko av det minst vellukka med Magnus Lagabøtes landslov, var hans kamp mot det forfengelege og sløsing.

Dette er ein leiar. Leiaren gir uttrykk for Vårt Lands syn. Sjefredaktør og politisk redaktør har ansvar for innhaldet.

Ifølge landslova var det kjend for alle kor store kostnadar som var knytt til bryllaup i Norge, samanlikna med i andre land. Feiringane kunne vere så omfangsrike og kostnadskrevjande at det sette folk i stor gjeld. Derfor sette også lova grenser for kor store feiringane kunne vere. Ingen skulle få halde bryllaup lenger enn to dagar. Den som heldt bryllaup lenger enn det, gjorde seg skuldig i sølv til kongen. Det same gjaldt verten og gjestane.

Godt meint

Arveøl, som også står omtalt i lova, var i gamle tider ein fest der arvingar feira minnet til ein avdød. Det var tradisjon for at hovudarvingen for første gong tok plass i den avdødes sete. Det var også vanleg med mykje fyll under desse arveøla.

Også her vart det innført forbod mot fyll, med påfølgande bøter for brot på lovregelen.

Det ser ut til at ønsket om sosial orden, stabilitet og å hindre uro låg bak desse formuleringane. Folk sette seg gjerne i gjeld med sløsing og forfengelege feiringar. Konsekvensen blei då ofte at gjelda til den avdøde ikkje vart betalt, og som landslova formulerer det «har det ofte blitt stor strid». Dessutan viser utdrag frå andre delar av landslova at dei som skreiv lova var frustrerte over mangel på arbeidsfolk og det forfattarane av lova skildra som dårleg arbeidsmoral.

Liknande kritikk av samtida finn vi også i vår tid, med tanke på debattane om at folk må kome seg opp om morgonen.



Lovformuleringane var nok godt meint, men såg ikkje ut til å ha stor effekt

Lovformuleringane var nok godt meint, men såg ikkje ut til å ha stor effekt, ettersom ekstravagante bryllaup og gravøl ikkje forsvann med landslova si regulering.

Av dei mange prinsippa frå landslova som Magnus Lagabøte førte vidare til seinare generasjonar, ser kampen mot sløsing og forfengelegheit ut til å vere av dei meir mislukka delane.

Emil André Erstad

Emil André Erstad

Emil André Erstad er kommentator i Vårt Land. Han skriv om norsk og internasjonal politikk. Han har tidlegare jobba i Den norske Helsingforskomité, har erfaring som rådgjevar på Stortinget og har utdanning i samanliknande politikk ved Universitetet i Bergen.

Vårt Land anbefaler

1

1

Mer fra: Leder