I laurdagsavisa 3. september argumenterer Berit Aalborg for at fleire konservative kristne i Norge lar seg inspirere av amerikansk og nykonservativ tidsånd. Aalborg skisserer eit dystert bilete av våpenglade kristne amerikanarar med eit utdatert kvinnesyn og ein kultur prega av militarisme. Vidare peiker ho på to tema som nyleg har skapt mykje debatt i Kristen-Norge: Unge prestar som nektar å samarbeide med kvinnelege kollegaer og underordningsdebatten. Dette ser ho i samanheng med politikken til Donald Trump og tankegangen til den ekstremt kontroversielle internettkjendisen Andrew Tate.
[ Sønner og døtre av tidsånden ]
Seksuell kontrarevolusjon
Aalborg konkluderer med at «flere kristne miljøer kaster på båten det progressive og nytenkende tankegodset som preget den norske lekmannsbevegelsen», og lar seg «heller påvirke av en nyere amerikansk tidsånd».
Vi får ikkje nokre konkrete eksempel på kristne miljø som gjer dette, og må difor leite sjølv.
Denne laurdagen tidleg i september treng du ikkje leite lenge for å få eit innblikk i kva som rører seg i den kristenkonservative fløyen i vår samtid. Nokre sider lengre bak i same avis skriv den unge kristenfilosofen og Minerva-skribenten Andreas Masvie eit essay om feminisme og seksuell kontrarevolusjon.
Masvie går frimodig til verks og pustar liv i den gamle debatten om seksualmoral. Han viser til den britiske skribenten og feministen Louise Perry, og argumenterer for at den seksuelle frigjeringa har gjort kvinner alt anna enn frie: Den har tvert om gjort dei undertrykte og utsette for vald. «Den seksuelle revolusjon har manet frem en subtil anti-feministisk kultur; det er menn som har tjent på den seksuelle revolusjonen, og det på kvinnens bekostning», skriv Masvie. Løysinga, hevdar han, er ekteskapet. Ekteskapet «tøyler den mannlige uregjerlige seksualitet og får frem det beste i ham», og dette «gjør det mulig for kvinnen å utfolde seg friest som kvinne», konkluderer Masvie høgstemt.
Ja, hadde berre ekteskapet vore så flott og enkelt, har nok fleire lesarar tenkt. Men eg må gje Masvie eit poeng for å gjere god gammaldags truskap sexy igjen.
Yin og yang
I ei og same avis finn vi altså to forklaringar på kvifor kvinner og den feministiske rørsla er truga. Aalborg skuldar på amerikansk konservativ kristendom, og viser til at kvinner i ekteskap der mannen er sjef og overhovud, er i ein sårbar situasjon og kan bli utsett for vald. Masvie peikar på den utsvevande sexkulturen i vår samtid som seier at alt er lov, også BDSM og valdeleg sex, og peikar på det forpliktande ekteskapet som løysing.
Kanskje er dei litt som yin og yang, dei to skribentane. Kanskje ligg det ei djup sanning hjå både Aalborg og Masvie. Dei er i det minste samde i at vald mot kvinner er eit alvorleg problem som vi må gjere alt vi kan for å stoppe.
Heard og Depp
Og det er grunn til å vere vaken for vald mot kvinner og kvinnerørsla i desse dagar. Stadig oftare høyrer vi om at feminismen er råka av eit tilbakeslag. «There’s an antifeminist backlash silencing women – more and more literally» skreiv Moira Donegan i The Guardian sommar. Donegan skriv at det har blitt ein trend å truge valdsutsette kvinner til tagnad med søksmål, slik skodespelaren Johnny Depp gjorde mot ekskona, Amber Heard. I tillegg viser ho til at amerikanarane har mista den nasjonale retten til sjølvbestemt abort.
Depp, mannen som var mistenkt for fysisk og seksuell vald mot kona, vart ein helt medan rettssaka pågjekk. Både kvinner og menn heia på den sjarmerande skodespelaren, medan tårene til Heard vart framstilt som falske og manipulerande. Timinga må ha vore perfekt. Sidan metoo i 2017 har vi sett den eine mannen etter den andre bli skulda for overgrep, og dei framstod som alt anna enn heltar. Så kom ein rufsete skodespelar og snudde det heile på hovudet, no ville folket sjå ein mann som slo tilbake mot kvinnas skuldingar.
Det er ikkje vits i å snakke med ein annan, når ein allereie har bestemt seg for kva som er det rette utfallet
— David Sviland, gjestekommentator
Men ikkje alle såg på Depp som ein helt. Mange, både kvinner og menn, trudde på tårene til Heard. Dei fann det djupt urettvist at Depp vann rettssaka og at Heard måtte betale Depp 10 millionar dollar i erstatning.
Inntrykket mitt er at det ikkje var kjønnet som avgjorde kven folk trudde og heldt med i denne rettssaka, men derimot kva politiske preferansar dei hadde frå før. Det var først og fremst dei venstreorienterte feministiske miljøa som stod ved Heards side. Mellom Heard- og Depp-gjengen oppstod ein stille avgrunn. Det er ikkje vits i å snakke med ein annan, når ein allereie har bestemt seg for kva som er det rette utfallet.
Falmande feminisme
I tenåra og gjennom heile tjueåra såg eg på feminisme som noko av det kulaste og mest fornuftige i verda. Det gjer eg ikkje lenger. Det er vanskeleg å sette fingeren på kvifor. Ideologien og rørsla har liksom falma. Eg ser heller ikkje opp til Depps heiagjeng, eller dei kristne amerikanarane som jublar for at det kan bli mogleg å forby abort i staten deira. Alle har blitt råka av den forferdelege kulturpolitisk krigen.
[ Fortellingen om da mennene lurte kvinnene til å bli deres slaver ]
Då er det heldigvis mogleg å gå til sides. Sone litt ut før vi zoomar inn igjen på Aalborg og Masvie frå ein annan vinkel.
Det er eit sørgjeleg faktum at mange gutar lar seg inspirere av Andrew Tates kvinnefiendtlege bodskap. Men han har heldigvis fint lite å gjere med norsk kristendom, slik Aalborg fryktar.
Masvie viser at det går an å bruke den kristenkonservative tradisjonen til å verne kvinner mot vald, og så minner han oss på kor aktuelt og vakkert det kristne dogmet om å gifte seg, ære og elske kvarandre, kan vere (sjølv om eg har høyrt at det skal vere mogleg å få til noko liknande utanfor ekteskapet også). Det er då noko.
