Kulturkrigaren som vil bli president

Ron DeSantis er ein mann med eit mål. Heilt sidan han vart guvernør i Florida i 2019, har han arbeidd målretta for å skape seg eit namn i nasjonalpolitikken. Etter at han tok over guvernørkontoret har han fram til i år først og fremst profilert seg som ein markant kritikar av koronahandteringa til Joe Biden og demokratane. Han har motsett seg det meste av restriksjonar, spesielt munnbindpåbod, og under hans leiing var Florida mellom dei delstatane som opna opp att samfunnet aller tidlegast – mot offentlege helseråd.

«Don’t say gay»

Men det er i kulturkrigen at DeSantis verkeleg har markert seg dei siste par åra. Mest bråk er det blitt om lova som på folkemunne har fått tilnamnet «Don’t say gay», ei lov som er meint å sikre rettar foreldre har kring kva undervisning borna deira får på skulen. Lova gjer det ulovleg å undervise born frå førskule til 3. klasse om seksuell orientering og kjønnsidentitet, mens undervising på høgare klassetrinn skal vere «passande for alderen til eleven» – utan at dette omgrepet vert nærmare definert i lovteksta. Lova opnar også for at foreldre som meiner borna deira er utsette for upassande undervisning kan gå til sak mot skulen.

Kritikarar peiker på at lovteksta er så vag at mange lærarar truleg vil kvi seg for temaet, i frykt for reaksjonar frå konservative foreldre, og at lærarar som er LHBT-personar, med rette vil vere redde for å innrømme til elevar at dei til dømes er gifte med ein person av same kjønn.

Lova kjem midt i ein oppheita offentleg diskusjon om tema knytt til kjønnsidentitet og seksuell orientering i skuleverket. På delar av høgresida er det for tida populært å kalle open undervising om tema knytt til LHBT, spesielt frå lærarar som sjølv er LHBT-personar, for «grooming». Omgrepet skildrar prosessen der ein vaksen opprettar kontakt med eit born med hensikt om å møte barnet og utøve eit seksuelt overgrep, men vert no brukt i ein breiare kontekst. Effekten, vil mange meine, er å ymte frampå at alle LHBT-personar, og alle som er positivt innstilte til LHBT-rørsla, er pedofile. Det er ei alvorleg utvikling, og desto alvorlegare er det at Ron DeSantis står i frontlinja for denne rørsla.

[ En farlig form for kristendom ]

Mikke Mus og Ron DeSantis

Mange har fremja krass kritikk av denne lova. Mest overraskande, kanskje, er det at Disney har komme på bana. Underhaldningsselskapet eig store areal i delstaten, der mellom anna fornøyelsesparken Disneyworld ligg, og nyt godt av særs fordelaktige skatteordningar. Direktør Bob Chapek vart utsett for mykje press, både frå aktivistar og eigne tilsette, om å uttale seg mot «Don’t say gay»-lova.

Etter dette har selskapet lova å gje fem millionar dollar til organisasjonar som jobbar for LHBT-personar sine rettar, og administrerande direktør i selskapet har uttrykt at Disney vil jobbe for å få oppheva denne lova.

I slutten av april svarte guvernøren med å oppheve Disney sin beskytta skattestatus i Florida. Jussen er komplisert og det er førebels uklart kva som vil bli konsekvensane av dette vedtaket, men truleg vil både megaselskapet og delstaten merka det på økonomien.

Disney har lenge vore rekna som eit relativt konservativt selskap, både i innhaldet dei produserer og i politiske utspel. Men dei siste åra har ei stadig meir mangfaldig gruppe av tilsette og skiftande sosiale normer bevega selskapet i meir progressiv retning, noko som har provosert mange konservative. Det er likevel heilt nytt – og skremmande – at ein politikar så direkte søker å straffe eit selskap for ein politisk utsegn.

Presidentkandidat?

I takt med kor kontroversiell Ron DeSantis har vore gjennom dei siste åra, har han blitt meir og meir kjend for potensielle veljarar. På dei siste nasjonale målingane er DeSantis ein meir eller mindre god nummer to etter Donald Trump, på målingar der Trump er utelaten gjer DeSantis det stort sett betre enn dei neste tre-fire kandidatane til saman.

Florida-guvernøren er ofte å sjå på Fox News – den mest konservative av dei store nyhendekanalane på amerikansk TV – der han har vist seg svært dyktig på å svare på, og forsterke verdsbiletet som blir presentert av kanalen sine karismatiske såkalla «opinion hosts» – vertar for meiningsberande program som ikkje primært er journalistisk drivne.

2024 er framleis langt unna, og vi kan rekne med at det vil gå minst eit år før Donald Trump gjer det klart om han faktisk kjem til å stille til val att. Fram til han gjer det er det naturleg å tenkje seg at andre vil vere tilbakehaldne med å fremje eigne ambisjonar, og risikere konflikt med han som framleis er den mest populære politikaren i partiet. Medan vekene tikkar forbi har Ron DeSantis ein unik posisjon til å surfe til stadig høgare målingar på kulturkrig-bølga.

[ Biden: Trump-tilhengere er ekstreme ]