Stjernedialektar

Breie dialektar med rare ord fungerer perfekt på TV. I første program i NRK sin songkonkurranse denne hausten, sa programleiar Kåre Magnus Bergh: «Altså, vi har så mange flotte dialekter i årets Stjernekamp. Prisen for kuleste dialekt i årets stjernekampgjeng går til Kim Rysstad! Hans flotte setesdalsdialekt brukes vanligvis til folkemusikk.» Bergh sikta nok til kvedinga Rysstad er kjend for, sidan songaren oftast brukar dialekten sin til det hamarsingen Bergh brukar sin normaliserte austnorsk til: heilt vanleg snakk.

Rotekte norsk

I følge språkforskarane ligg ingen norske dialektar nærmare norrønt enn Rysstad sitt Valle-mål, særleg det dei eldre snakkar. Det er så godt bevart, fordi Øvre Setesdal låg utanfor dei store ferdselsårene heilt fram til 1900-talet, og folk har villa halda på tradisjonar – frå husflid til diftongar, altså to vokalar i same staving. For å bruka eit litt sprøtt eksempel: Mens Bergh kanskje kunne hatt «en skrue løs», ville Rysstad truleg hatt «ain skreuve laus». Og han har det ikkje gøy, men «gama». Kan det bli meir rotekte? tenkjer me som ser på.