Då den 26 år gamle presten drog på innspeling av TV 2-realityen Farmen, hadde han truleg inga aning om at han månadar seinare skulle få ein unik posisjon i det offentlege rom. No er han stemt fram som «Kristen-Norges viktigaste influensar». Den unge presten fekk over 36 prosent av stemmene.
Idet Vårt Land ringer for å gratulere bergenseren, har han dårleg dekning. Telefonlinja sprakar. Thor Haavik er i Finnmark, og har akkurat kome inn etter hundeslede-køyring i lag med fleire frå Farmen.
– Det var ei fantastisk kjensle av fridom. Eg er nesten litt på gråten. Det var utruleg å få oppleve, fortel Haavik.
Om få minutt skal gjengen legge på veg til Finnmarksvidda, kor dei skal sove i lavvo eit par netter. Men det er på sundag at turens høgdepunkt skjer: Ei gudsteneste i Lakselv kirke, som blir strøyma hos Vårt Land og Nettavisen . Der skal fleire av Farmen-deltakarane bidra med forbøn og bibellesing. Den lokale presten skal leie, og Haavik preike.
Farmen som presteutdanning
Spol tilbake eitt minutt. «Du er Vårt Land-lesaranes favorittstemme» er beskjeden Farmen-presten har fått.
– Neeei, tullar du? Så stilig! Det er overraskande og stort, og litt skremmande og surrealistisk, seier ein oppriktig takksam Haavik.
Det har berre gått eitt år sidan Thor Haavik laga ein av sine første videoar om kristen tru. «Finnes Gud?» er spørsmålet han stiller saman med Daniel Sæbjørnsen frå konseptet Preach. Videoen nådde relativt godt. Men etter Farmen har den gått veldig godt. Og sidan då har videoane blitt fleire, og følgarane mange.
– Ein av grunnane til at eg ville delta på Farmen, var sjansen til å få dele den kristne trua på ein stor arena – forhåpentlegvis på ein god måte, seier Haavik.
Presten såg også på Farmen-vekene som eit høve til å «utdanne seg».
– Eg trur det er nyttig for ein prest å erfare å leve med så ulike menneske over så lang tid, fortel han.
Mads Hansen: – Heil ved
Å «setje gode spor i andre» har blitt Thor Haaviks mål. Eitt av spora har han sett i Farmen-programleiar, eks-fotballspelar og sosiale medier-profil Mads Hansen.
– Thor er ein genuint bra fyr. Det finst folk som klarar å lage seg ei fasade av å vere hyggelege, men eigentleg ikkje er det. Thor er ikkje ein av dei. Han er heil ved, seier Hansen.
I etterkant av «tvekampar» på Farmen kunne Thor kome bort til programleiaren etter innspeling og gi han kompliment. Prestens rause, men oppriktige, skryt av folk rundt seg, blei lagt merke til.
– Eg oppfattar ikkje at han har ein agenda, Thor gjer ikkje ting for eiga vinning. Han vil berre folk vel, samtidig som han ikkje skjuler trua si.
– Onde tunger kan jo hevde at han dreiv med misjonsarbeid inne på garden, men eg vil heller seie at han skapte ei nysgjerrigheit, og fortalde om trua på ein åpen måte. Thor er ikkje ein som trer kristendom nedover øyrene på folk, seier Hansen.
[ Før presten Thor Haavik skulle bli med på Farmen, fryktet han å bli utstøtt av gruppen ]
Reparerer eit skadd inntrykk av kristne
Fotballprofilen, som ikkje er kristen sjølv, trur Haavik bidrar til å «rette opp» inntrykket som kristne har fått i den breie offentlegheita.
– Det blir eit nullsum-spel for meg: Det visse profilar, som tener pengar på å svindle andre, har trekt ned, har Thor Haavik trekt tilsvarande opp. Og det seier mykje om Thor, seier Hansen og ler.
Noko av det som gir Farmen-presten truverd, er at han sjølv har vore ikkje-truande, meiner Hansen.
– Og ikkje minst er han smart, som eg trur er ein undervurdert eigeskap ved Thor. Han er ikkje kun godhjarta, han argumenterer også godt for trua si, og har ei nesten vitskapleg tilnærming til det.
Mads Hansen nærmar seg ein halv million følgarar på Instagram, og er særs aktiv på sosiale medium. Han kallar det «unikt» at ein Farmen-deltakar utan lettkledde bilder får så mange følgarar. Og følgarane blir verande – på kontoen til ein prest som snakkar om kristendom.
Programleiaren håpar TV-bransjen får auga opp for kva slags fyr Thor Haavik er, og håpar å sjå meir av presten på skjermen.
– I Skal vi danse, kanskje. Det hadde vore veldig gøy, seier Hansen.
[ Det kostar å heve stemmen: Ei av influenser-finalistane havna på «svarteliste» ]
Riktige ord hos riktig person
Kommunikasjonsdirektøren i Den norske kyrkja (DNK), kor Thor Haavik er prest, er ekspert på retorikk. Ingeborg Dybvig er imponert over kva bergenseren har fått til – og er litt overraska.
– At ein ung, fersk prest blir med i eit program som Farmen hadde eg ikkje sett for meg. I eit slikt konsept forventar ein kanskje at ein prest blir rekruttert for å skape konflikt og «god TV».
– Men i programmet møter du eit naturleg og modig medmenneske, som går rett inn i situasjonar, og snakkar om Jesus og krafta i bøn. Måten han gjer det på er ærleg, og framstår ikkje påtrengande, seier ho.
Språkbruken til Haavik er verdt å peike på, synest Dybvig. Den har meistra ein balanse:
– Det er ikkje mykje «Kanaan-språk», men samtidig brukar han sentrale kristne ord. Og når han klarer å knytte det til folk sine liv, blir det veldig sterkt, seier Dnk-kommunikasjonsdirektøren.
Oppmodar: Peik på Jesus
Presten har fått eit spesielt momentum, meiner Dybvig. Det bør han forvalte bevisst.
– Faren ved å nå så breitt ut, er at ein kan bli for allmenn, og ende opp med å «berre» snakke om generelle mellommenneskelege tema. Eg oppmodar Haavik til å nytte posisjonen sin til å fortsette å peike på Jesus direkte. No er han inne på noko unikt: Han når fram, og snakkar med truverd om kva kristentru kan bety og tilby, seier ho.
«Kjempesant og viktig», svarar Haavik når han blir konfrontert med oppmodinga til Dybvig.
– Eg prøver å vere bevisst på at bodskapen ikkje skal bli utvanna. Eg vil våge å løfte fram Jesus som den oppstandne, og vise rikdommen den kristne trua er. Trua er både fantastisk og fornuftig.
Ein smart gladkristen
Sjølv om TV-pastor Egil Svartdahl ikkje gjekk sigrande ut av kåringa, er han særs takksam for å ha blitt stemt fram, som ein «oldis» blant kandidatane, som han seier. Filadelfia-pastoren er full av lovord om unge Haavik, og kor tydeleg han er i trua.
– Fordi han er så smilande av vesen, er jo Thor på ein måte prototypen på ein gladkristen. Men der ein vanlegvis tenker at ein gladkristen er ein enkel, ikkje-reflektert type, er Thor ein kunnskapsrik og klok gladkristen, seier Svartdahl.
Formidlingsgåva hans er unik, meiner den røynde talaren.
– Ved å vere ekte og naturleg har han funne nøklar til folk sine hjarte, også dei som står langt unna han i livssyn.
Svartdahl ser for seg eit hopprenn. No har Thor Haavik ein «boost»: Han er akkurat ferdig i ovarennet og har tatt av i eit hopp.
– Eg håpar det svevet blir langt, og landar trygt og godt. Alle kan ha ein god sesong, og eg gler meg over det Thor får til akkurat no. Men eg ønsker meg eit langt liv kor han får vere ei av dei viktigaste stemmene som formidlar kristen tru, seier pastoren.
Sovnar med eit smil
Når Thor Haavik legg seg til å sove, er det nokre gonger han ikkje klarar å la vere å smile.
– Heile mitt vaksne liv har eg håpt å setje gode spor i menneske, og verkeleg bety noko for andre. Det gir ei ufatteleg meiningskjensle å få vite at folk blir prega. Det er ingenting eg heller vil enn å vise folk den kjærleiksrelasjonen ein kan få til Gud. Så utruleg heldig eg er!
[ Då Trygve Skaug vart kalla ein hyklar, slutta han som lovsongsleiar ]
---
Kåringa
- I starten av februar åpna Vårt Land for at alle lesarar kunne nominere sine favorittar til kåringa av «kristen-Norges viktigaste influensar».
- Frå lista på 489 namn diskuterte ein jury seg fram til ei topp fem-liste. Den kunne lesarar igjen stemme på.
- Thor Haavik, Egil Svartdahl, Lisa Børud Gustavsen, Sunniva Gylver og Trygve Skaug utgjorde finalen.
- Kriteria bak kåringa: Ein person som er uttalt kristen, som brukar posisjonen sin til å framsnakke tru eller godheit, og som når ut og inspirerer.
---
