Glitrande Woody Allen-film om fransk nostalgi

Han må vere ei rastlaus sjel, den gode Woody Allen. Der han før fann seg godt til rette som nevrotikar i New York, har han dei seinare åra laga film frå europeiske storbyar som London, Barcelona og no Paris. Felles for ein del av desse filmane er ei tilnærma postkortframstilling av byen, utført av ein filmskapar som anten har stor elsk for staden eller har vore kløktig til å finansiere filmen sin. (Eller kanskje begge deler?)

Slik byrjar også Midnight in Paris, med ei rekkje vakre tablå frå den franske hovudstaden slik han ser ut i dag. Snart skal vi bli med attende til det franske 1920-talet, med all si nostalgiske kraft. Og seinare i filmen dukkar også den franske førstedama Carla Bruni opp i ei lita rolle. Ikkje rart at dette var opningsfilmen i Cannes for ein månad sidan. Woody Allen kjærteiknar både det offisielle og det historisk-mytiske Frankrike.

Stor sjarm. Likevel er det nesten umogleg å ikkje la seg sjarmere av denne romantisk-humoristiske perla av ein film. Ja, Owen Wilson utstrålar nok sjarm til å gjere den bitraste kinogjengar mo i knehasane. Saman med Wilson blomstrar både Rachel McAdams og Marion Cotillard, førstnemnde som irriterande kjærast og sistnemnde som den perfekte match. Problemet med Adriana (Cotillard) er berre at ho lever i ei anna tid. Ikkje i overført tyding, heller – Adriana lever på 1920-talet, ein tidsepoke som openbarar seg for Gil (Wilson) kvar midnatt.

Allen klarer på snedig vis å skape ei humoristisk og tilstrekkeleg mystisk stemning rundt denne tidsforskyvinga. Det er ei form for magisk realisme. Gil er forfattar og jobbar på ein roman om nettopp nostalgi. Er draumelandet han kjem til om natta, ekte eller berre eit produkt av hans eigen fantasi? Filmen opnar både for det eine og for dei andre, og Gils kjærast Inez (McAdams) meiner sjølvsagt at Gil er galen. Når han tek henne med til staden der han blir henta av ein 1920-tals-drosje om natta, skjer det sjølvsagt ingenting. Inez blir sur og går – og straks etter kjem drosjen som plukkar opp Gil endå ein gong.

Ser framover. Lengselen attende til ei svunnen tid er noko dei fleste av oss har kjent på i ei eller anna tapping. Nostalgi kan vere forførande, men også øydeleggande. Allen krinsar inn tematikken på lett og ledig vis, utan at filmen blir ein lettvektar av den grunn. Dei siste åra har Woody Allen jobba nokså kjapt, og han har også følgd eit par halvgode idear, men denne gongen er det filosofiske underlaget for filmen av det berande slaget. Å sjå framover, eller iallfall rundt seg, ikkje bakover, er vel noko som Woody Allen sjølv er den fremste eksponenten for.

Midnight in Paris er blitt den beste Allen-filmen på mange år. Endå ein gong er det kunsten og kunstnarrolla som blir diskutert, og det er ubetaleleg når den ambisiøse og Paris-fikserte forfattaren Gil, til vanleg manusforfattar i Hollywood, møter Ernest Hemingway (Corey Stoll), F. Scott Fitzgerald (Tom Hiddleston) og Gertrude Stein (Kathy Bates) i den franske tjuetalshovudstaden. Kven andre enn Owen Wilson kunne spelt fram det lett naive, djupt engasjerte og viltert romantiske uttrykket som Gil har? Eg kjem ikkje på nokon betre kandidat. Wilson er like dyktig i Woody Allens regi som han var det under Wes Anderson (The Darjeeling Limited, 2007).

Gladmelankolsk. I denne slentrande graset-er-grønare-på-den-andre-sida-av-gjerdet-filmen får vi både humor og alvor, skjemt og refleksjon, godt skodespel og treffsikkert tidskoloritt. Kort sagt ein glitrande og gladmelankolsk film frå Woody Allens rutinerte, men stadig like utforskande hand. Så lenge han barkar i veg på denne måten, er det framleis lite som går gale.