Oppdatering: Torsdag 17. oktober sier Israels utenriksminister at Hamas-leder Yahya Sinwar er drept. Denne artikkelen fra 7. august i år forteller hvem mannen var.
Yahya Sinwar overtok som Hamas-leiar etter etter at den øvste politiske leiaren, Ismail Haniyeh, vart drepen under eit besøk i den iranske hovudstaden Teheran i sommer.
Yahya Sinwar hadde sete store delar av livet i israelske fengsel og vart rekna som ein av hjernene bak angrepet på Israel 7. oktober 2023.
Jakta på informantar
Ein oktoberdag i 1962 vart Yahya Sinwar fødd i ein flyktningeleiren Khan Younis på Gazastripa. Foreldra hans var palestinske flyktningar etter den israelsk-arabiske krigen i 1948, som blant anna førte til at rundt 750.000 palestinarar vart drivne på flukt, ifølge FN. Tidleg på 1980-talet starta han å studere arabisk språk på universitetet i Gaza, ifølgje leksikonet Britannica.
I tida før Hamas vart stifta, hjelpte Sinwar med å utvikle al-Majd, eit nettverk av islamistisk ungdom som sette søkjelys på det aukande talet palestinske informantar rekruttert av Israel. Då Hamas vart grunnlagt i 1987, vart dette interne etterretningsapparatet, Majd, innlemma i organisasjonen.
Me skal komme til dykk, om Gud vil, som ein brølande flom
— Yahya Sinwar
I mange år hadde Sinwar ansvar for å identifisere og ta livet av desse informantane, ifølgje Reuters. Nettopp derfor fekk han kallenamnet «slaktaren frå Khan Younis».
Studerte Israel i fengsel
I 1989 vart han fangsla av israelske soldatar og dømt for planlegging av drap på israelske soldatar og palestinske informantar. Han fekk fire livstidsdommar og sat i israelske fengsel dei neste 22 åra. I løpet av tida i fangenskap brukte han mykje tid på å studere dei israelske fiendane sine – han las hebraiske aviser og vart flytande i hebraisk.
Då han i fengselet vart intervjua på israelsk TV, oppfordra han Israel til å slutte opp om eit Hamas-forslag om våpenkvile.
– Me innser at Israel sit på 200 atomstridshovud og det mest avanserte luftvåpenet i regionen. Me veit at me ikkje er i stand til å kjempe ned Israel, sa han i intervjuet med Financial Times.
Sett fri i 2011
I forbindelse med ei fangeutveksling mellom Israel og Palestina i 2011, vart Sinwar sluppen fri. 1.000 palestinske fangar vart då bytta mot den israelske soldaten Gilad Shalit, som vart bortført av Hamas i 2006. Berre nokre månader etter lauslatinga, blei Sinwar vald inn i Hamas sitt politiske byrå på Gazastripa.
Sinwar heldt fram med å stige i gradene i Hamas, og seks år seinare vart han vald som leiar for gruppa på Gazastripa, etter at Ismail Haniyeh gjekk over til å vere rørsla sin øvste politiske leiar.
Arkitekten bak 7. oktober
61-åringen uttalte året før Hamas-angrepet på Israel 7. oktober 2023 at han ønskja å angripa Israel. Nyheitsbyrået Reuters skriv at planlegginga av terrorangrepet allereie var påbegynt då.
– Me skal komme til dykk, om Gud vil, som ein brølande flom. Me skal komme til dykk med tallause rakettar, me skal komme til dykk med ein ubegrensa flom av soldatar, me skal komme til dykk med millionar av vårt folk, som eit gjentakande tidevann, sa Sinwar på eit folkemøte i Gaza i desember 2022.
Kort tid etter dette møtet forsvann Sinwar frå offentlegheita. Framleis veit ein ikkje kvar Hamas-leiaren held til, men det er ingen tvil om at Israel har Sinwar på si liste over militære mål, noko landets forsvarsminister Yoav Gallant har stadfesta med å seie at Sinwar og andre Hamas-toppar lever «på lånt tid».
I Hamas-angrepet på Israel 7. oktober vart nesten 1.200 menneske drepne og over 250 gislar tekne til fange. Med mål om å kjempe ned Hamas, gjekk Israel til angrep på Gaza, noko som har krevd over 39.000 menneskeliv. Framleis ligg mange menneske sakna og gravlagde under ruinene.
Skuldingar frå sjefsaktor
I vår ba Karim Khan, sjefsaktor ved Den internasjonale straffedomstolen (ICC), om å gi ut arrestordre på Hamas-toppane Sinwar, Haniyeh og Mohammed Deif for krigsbrotsverk og brotsverk mot menneskeheita.
Khan ba samtidig om arrestordre på Israel sin statsminister Benjamin Netanyahu og forsvarminister Yoav Gallant for brotsverk mot menneskeheita. Både Hamas og Israel har avvist skuldingane til ICC-aktoren, og det gjenstår at tre dommarar skal vurdere oppmodinga om arrestordre.
