Terrorjakt i lutfattig ørkenland

Under president Donald Trump ekspanderer dronekrigen. USA, Norges NATO-allierte, byggjer no ein flybase nummer to i Niger for å få fleire droner på vengene over Sahel, og særleg grenseområdet mot Libya, som løyner islamistiske terroristar.

Frå før har USA bygd ein dronebase i Agadez, ørkenbyen midt i Niger. Men medan det er USAs luftforsvar som driv Agadez-basen, er det etterretningsorganisasjonen CIA som byggjer flybasen i Dirkou, ørkenbyen nordaust i Niger, fortel New York Times.

Avisa skriv at førebels er ikkje dronene i Dirkou væpna, dei har berre floge overvakingsoppdrag. Men snart kan dronene sveve over Sahara, klare til skarpe oppdrag, fortel kjelder til den amerikanske avisa.

USAs Afrika-kommando stadfestar at dei har utført fem droneåtak mot al-Qaida og IS i Libya hittil i år. Dronene kom frå basar på Sicilia – og i Niamey, Nigers hovudstad.

LES MEIR Kirkens Nødhjelp: Hugs religiøse leiarar

Tryggleik

USAs strategi i Niger står i kontrast til Norges. Regjeringa har laga ein eigen Sahel-strategi for fem underutvikla land vest i Afrika, fortalde Vårt Land i går.

Norge skal satse på det Solberg-regjeringas førre utanriksminister, Børge Brende, kalla «preventiv bistand». I Strategi for innsats i Sahel-regionen seier dagens utanriksminister, Ine Eriksen Søreide (H), det slik:

«Framveksten av militant islamisme trugar tryggleiken i ei rekkje land og område. Når suvereniteten og styringsevna til statane vert svekt, kan det skapast friområde for trugsmål som i neste omgang kan ramme norske interesser. Den fremste norske interessa er å sikre tryggleiken for vår eigen region.»

Truslane som lurar er «fleire terroråtak» og «auka irregulær migrasjon», forklarar Utanriksdepartementet.

Vegkryss

Difor skal Norge arbeide for at situasjonen ikkje forverrar seg på kort sikt, medan vi på lang sikt «skal arbeide mot fattigdom og fremje stabilitet, langsiktig utvikling og godt styresett» - i ein region der utfordringane er store: «Blandinga av fattigdom, organisert kriminalitet, valdeleg ekstremisme og svake institusjonar gjev regionen eit aukande preg av dårleg tryggleik, ustabilitet og konflikt.»

Niger, som ligg midt i regionen, er Afrikas største vegkryss; hit kjem storparten av dei som ønskjer å ta seg nordover til Middelhavet, til ein båt over til Europa.

I Norges Sahel-strategi er to land blinka særleg ut, Mali og Niger.

Militarisert

USA satsar på meir enn droner i Niger. 800 spesialsoldatar jaktar terroristar på bakken. Desse har i år fått selskap av soldatar frå tre andre NATO-land, Frankrike, Tyskland og Italia, som alle har etablert eigne basar i landet. Italia jaktar særleg på dei som organiserer menneskesmuglinga gjennom Sahara.

Tidlegare i år hadde også Norge militært personell i Niger. Dei deltok på den USA-leiinga øvinga Flintlock i vår.

Det vestlege militære nærværet i eit av Afrikas mest militariserte land - dei brukar heile 21 prosent av statsbudsjettet på militæret - skaper frustrasjon og frykt hjå mange nigarar. I april var ein større demonstrasjon mot «framande styrkar» i emning i Niamey. Men innan leiarane frå sivilsamfunnet hadde kome seg ut på gata, blei dei arresterte, melder The Guardian.

LES MEIR Norskmerka soldat på øving i Niger

Usemje

Mariama Bayard, ein av Nigers fremste opposisjonsleiarar, vil ikkje ha basane til NATO-landa, og fortel avisa at folket vil heller ikkje ha dei.

– Men Sahel er blitt eit viktig geo-strategisk område for stormakter, forklarar Bayard. Ho seier parlamentet aldri har godkjent avtalane, men at presidenten har sagt ja.

Nigers president, Mahamadou Issoufou, er usamd:

– Dei er her fordi me har spurt dei. Eg likar ikkje termen «framande styrkar» - dei er «venlege styrkar», seier han til The Guardian.

Vanskeleg

Då Strategi for innsats i Sahel-regionen blei presentert måndag spurde Vårt Land statssekretær Marianne Hagen (H) i UD om korleis regjeringa ser på det faktum at medan Norge vil yte Niger meir sivil bistand, trappar USA opp terroristjakta i landet, særleg med hjelp av droner:

– Det er vanskeleg å drive utviklingsarbeid i denne regionen, uansett, seier Hagen.

Daglegliv

I dag er Niger verdas 11. fattigaste land. Folk flest lever på 510 dollar i året, fortel Det internasjonale pengefondet. Samstundes er Niger er truga av islamistisk terror frå nær alle kantar; frå IS i vest, frå Boko Haram i aust og frå kaoset i Libya i nord.