Kvifor er høgresida så ueinig med KrF om lærarnormen? Mange har nok litt vanskeleg for å forstå kvifor fleire lærarar i norske klasserom skal vere så dumt. Kvifor ein skal uttale at ein er «dead against» noko slikt. Personlig syns eg Høgre, Framstegs-partiet og Venstres motstand mot lærarnorma er litt vanskeleg å forstå.
Men likevel trur eg det handlar om det ideologiske synet på utdanning og kunnskap. Kva er ein lærar? Kva er kunnskap? Kva er danning? Den kjende kristendemokraten Jon Lilletun gjentok mange gonger sine visjonar for norsk utdanningspolitikk i følgjande setning: «Skulen skal skape gagns menneske».
La meg forklare kvifor den er lettast å oppfylle med fleire lærarar i klasseromma.
Læring mot testing
Danning kan av og til stå i motsetnad til eit instrumentelt syn på skulepolitikken: læring mot testing. Samlebandsskulen mot danningsskulen. Driv vi med skule først og fremst for å skape framtidige verdiskaparar? For å fylle på næringslivet med ein kompetent arbeidsstokk som har lært matematikk og engelsk? Eller driv vi med skule fordi vi meiner menneske treng danning?
Danning er kanskje eit gamalt ord. Vi tenker kanskje på gamle menn med spanskrøyr og forelda sosiale kodar. Men i realiteten er det det beste ordet til å summere opp kva elevar som skal kome ut skuleporten etter ti år i den norske grunnskulen.
Det er kanskje lettare å sei kva danning ikkje er, enn å sei kva det er. Vi pleier jo ofte å sei at menneske er udanna eller at dei manglar danning, viss dei manglar manerar eller allmennkunnskap. Men danning er ikkje snobberi eller overklasse. Det er noko alle menneske treng.
Danning er folkeskikk
Det er grunnleggande samfunnsforståing. Det er forståing av kultur. Det er andelege, kulturelle og praktiske ferdigheiter. Det er personleg og sosial kompetanse. Det er trening av heile menneske til å leve i eit samfunn, med alt det inneber. Sjølvsagt er familien den viktigaste arenaen for danning, men sidan borna våre brukar så mykje av si vakne tid på skulen – er også skulen ein viktig arena for danning.
Misforstå meg rett: Sjølvsagt er faglege resultat viktig. Sjølvsagt bør ein vere oppteken av at skulen kan gje grunnleggande ferdigheiter i matematikk og norsk slik at dei kan studere vidare. Men ingen bør tru at dette er heile poenget med skulen.
Ein skule som har auge for danning, er ein skule der relasjonar betyr meir enn karakterar. Relasjonar mellom elevar. Relasjonar mellom lærarar og elevar. Relasjonar mellom skule og heim. Og dersom relasjonar betyr noko, så betyr det noko kor mange lærarar det er i kvart klasserom. Talet på lærarar er viktigare enn kva mastergrad dei har. Det er dei menneskelege aspekta ved det å vere lærar som verkeleg betyr noko.
Fleire lærarar
Lærarnormen vil føre til fleire lærarar i heile Norge. Alle skular der talet på elevar er for høgt per lærar, vil få fleire lærarar. Enkelte forskarar har kritisert innføringa av lærarnormen med at vi ikkje veit kva effekten er av fleire lærarar i norske klasserom. For det første er ikkje dette sant. Det fins mykje internasjonal forsking som viser effekten av fleire lærarar. For det andre handlar dette om sunt bondevett. Alle kan for eksempel tenke seg til at relasjonar mellom lærarar og elevar vert lettare desto betre tid kvar lærar har til kvar elev.
Ein lærar som kjem inn i eit overfylt og kaotisk klasserom med 30 elevar, angrar kanskje ikkje på at han eller ho aldri tok den mastergraden. Lengst framme i pannebrasken ligg kanskje spørsmålet: Korleis kan eg skape gode relasjonar til alle desse elevane på ein gong? Korleis kan vi få ro? Korleis kan eg få følgd dei opp?
Viss du ikkje trur meg, kan du berre spørje ein lærar du kjenner.