Metodistkirken har god erfaring med å ta avgjersler med å søke konsensus heller enn gjennom avstemming. Denne veka vedtok kyrkjas hovudstyre ny forretningsorden som gjev retningslinjer for bruk av konsensusmetoden. Det er Knut Refsdal, tilsynsprest i østre distrikt i Metodistkirken glad for.
– Det reflekterer kyrkjas vesen betre enn konvensjonell avstemming. Som kyrkje har me eit kall til å fremje fellesskap og forsoning. Det kan me også ta inn i måten me tek avgjersler på, seier Refsdal.
I retningslinjene kjem det mellom anna fram at ordstyrarar kan foreslå om ei sak skal behandlast etter konsensusmetodikk, og at ei avgjerd kan bli tatt på tre ulike måtar:
- Semje: Alle er einige.
- Aksept: Avgjerda har ikkje full støtte, men dei som ikkje er einige seier at dei kan akseptere ho.
- Avtale: Viss ein ikkje kan inngå semje eller aksept skal dei med innvendingar dele desse, og dei blir notert i protokollen.
Refsdal fortel at det er erfaringar frå årskonferansen i 2019 som er bakgrunnen for dei nye retningslinjene. Då avgjorde ein om LHBTQ-personar skal få dei same rettane som andre i Metodistkirken Norge. I staden for å stemme over dei to motstridande forslaga i saka valgte ein å utarbeidde eit eit heilt nytt forslag gjennom ein konsensusprosess. Forslaget blei vedteke og seier at ein ynskjer å starte prosessen med å inkludere lesbiske og homofile i kyrkja, men at ein også ynskjer å halde kyrkja samla. Ein ventar endå på at den internasjonale metodistkyrkja, United Methodist Church, skal ta endeleg stilling i spørsmålet.
Taparar og vinnarar
Refsdal trur større bruk av slike prosessar vil føre til betre avgjersler som blir enklare å implementere.
– Det er meir berekraftig å koma til konsensus enn å vedta store, vanskelege saker gjennom knapt fleirtal.
– Er det den vidare behandlinga av homofili-spørsmålet som ligg i horisonten som gjer at de vel å vedta desse retningslinjene no?
– Me vil ha retningslinjene på plass til årskonferansen 17.-18. juni, og homofili-saka har aktualisert i dette, men det stikk også djupare. Det reflekterer kyrkjas vesen betre enn konvensjonelle måtar der ein skaper taparar og vinnarar. Det var ei ganske sterk oppleving under årskonferansen i 2019 å sjå at også dei som var ueinige uttrykte at dei aksepterte kva det store fleirtalet meinte, fordi ein hadde opplevd å bli tatt med og bli høyrt.
Det å koma til konsensus ofte er ein krevjande prosess.
— Knut Refsdal
Knut Refsdal seier dei fekk veldig gode tilbakemeldingar etter årskonferansen i 2019, og at ein gjennom høyringar og innspel ser eit ynskje om å bruke metoden vidare i kyrkjesamfunnet.
– Sjølv om ikkje alle var einige, følte folk seg høyrt. Dette var ei sak med store spenningar og begge forslaga til vedtak ville skapt djupe skiljelinjer og ei stor gruppe taparar. I staden blei me einige om å sjå kor mykje semje me kunne skape.
Kan gjera avgjersler vanskelege
– Er det særskilt i betente spørsmål ein tenkjer å bruke denne modellen?
– Me vil gå i ei retning der me tek det i bruk i ulike teologiske og kyrkjelege spørsmål. Men i godkjenning av rekneskap og val blir det nok ikkje tatt i bruk med det fyrste, føyer Refsdal til.
[ Prestemangelen minkar i Norge: – Overraskande utvikling ]
Han legg ikkje skjul på at han sjølv er ein av pådrivarane for aktiv bruk av konsensus i Metodistkirken. Refsdal blei kjent med modellen gjennom Kyrkjenes Verdsråd, der ein aktivt har brukt konsensus i avgjersler sidan 2006, på initiativ frå ortodokse medlemmar som var redde for at mindretalsstemmer ikkje skulle bli høyrde. Då Refsdal var generalsekretær i Norges Kristne Råd var han også med på å aktivt bruke konsensus for å ta avgjersler.
Men sjølv om han er tilhengar av metoden ser han også tydelege fallgruver.
– Det kan bli vanskeleg å ta avgjersler, og ein risikerer at endringar som alle organisasjonar treng å gå gjennom med jamne mellomrom ikkje blir gjort. Også er det verdt å nemne at det å koma til konsensus ofte er ein krevjande prosess.
