– Kvifor er det slik som dette? Kvifor er det så normalisert at vi skal drikke oss frå sans og samling kvar einaste helg?
Sunniva Skartveit har kost seg i fadderveka, men etterpå sirkla mange tankar i hovudet.
Kvar dag var ein fest, bokstaveleg talt. Og det fortsatte dei neste helgene.
– Sjølv om det var gøy, så gjekk eg jo med ei kjensle og spurte meg sjølv: Er det dette eg skal halde på med i fem år?
Eit år, mange festar og to veldig forskjellige fadderveker seinare endte med ein kronikk i VG.
Kvar femte blant unge mellom 16 og 24 år drikk alkohol kvar veke, i følge SSB sine tal frå 2023. 11 prosent drikk minst seks einingar ved ein og same anledning i veka.
Sunniva vil utfordre festkulturen blant unge.
Kom seg ikkje ut siste dagen
– Første gong eg spydde av alkohol var i fadderveka, så det seier jo litt.
Sunniva sit og ser ut vindauget i kollektivet ho bur i Bergen. Ho skildrar seg sjølv som «flink pike» og fortel at ho ikkje var vand med å drikke like mykje som i fadderveka.
For eit år sidan var ho ny i byen. Dagen før fadderveka flytta ho til Bergen med mange forventningar.
– Alt føltes så surrealistisk. Eg hadde flytta for å studere, og plutseleg så sit ein på fest seks dagar på rad. At det er normalt, det er heilt vilt.
Ho visste ikkje om nokon ho skulle studere med, men etter kort tid visste ho både kor mange folk dei nye medstudentane hadde ligge med og kva det sjukaste dei hadde gjort var.
– Fadderveka legg opp til at ein skal verte kjent når ein er på vors. Det er trist, men det fungerer.
– Men du blir jo ikkje kjent på eit djupt plan.
Hadde fordommar mot andre kristne
Etter fadderveka i fjor, tenkte Sunniva at ho måtte finne noko anna å drive med i tillegg.
På ei studentmesse med fleire kyrkjer representert gjekk ho litt forvirra rundt.
Sjølv om ho har vakse opp i ein kristen familie og alltid har vore kristen, var dei fleste organisasjonane ukjende.
– Så tenkte eg «KRIK, det har eg høyrt om før».
Ho møtte på ivrige folk på stand som fortalte at ho kunne kome når ho ville og at det ikkje var noko plikt om å møte kvar gong.
– Sjølv om eg er kristen, så tenkte eg nok at i eit heilt sånt kristent miljø er det nok sikkert mange rare folk. Misforstå meg rett, det høyrest jo heilt fælt ut.
Men ho gav det ein sjans. Og det gav meirsmak.
– Du kommer der, alle møter deg, og det er berre heilt fantastisk. Eg har aldri møtt eit slikt miljø.
– Eg visste ikkje at ein kan vere så bra, så kul og så gøy og å vere kristen liksom.
Etter ein skiweekend med KRIK fekk ho eit meir bevisst forhold til trua si og alkohol.
Treng nordmenn drikke for å vere sosiale?
– Oi, er eg 14 år igjen, tenkte Franka Pohl (24) i møte med festkulturen i Noreg.
Sola skin inn på eit lite kjøkken midt i Bergen sentrum. Her bur Franka i kollektiv saman med to andre.
Ho er opprinneleg frå Tyskland, men bur no i Bergen og studerer design. Når ho fortel om møtet sitt med festkulturen i Noreg, ler ho litt og skildrar opplevinga som litt merkeleg.
– Ein drikk ikkje for å ha det koseleg, eller for å ta ei øl, men berre for å vere full i helga, seier ho.
Franka fortel om eit miljø der det er vanskeleg å sjå andre alternativ enn å feste, og fortel at det er på den måten mange studentar sosialiserer seg. Ho har ingen vener i Noreg som ikkje drikk i det heile.
– Eg har tenkt: «Når eg er ferdig med å studere, då kan eg slutte å drikke.» Kvifor har eg tenkt det?
Ho har vakse opp med ein far som ikkje drikk og ei mor som drikk lite, så ho har alltid visst at det var eit alternativ.
Sommaren i år tilbrakte ho utan alkohol og brukte mykje tid ute. Ho tenkte aldri at ho trong alkohol.
– Då eg kom tilbake til Bergen tenkte eg at eg ikkje ville begynne igjen.
Men tilbake i studentbyen var det festivalar og andre festeligheiter som gjaldt.
– Det er så vanleg å gjere at ein ikkje eingong tenkjer at det går an utan.
Den nye pilsen
Det tikkar inn ei melding i Facebook-chatten til Bergen Bålklubb.
«Tur i dag», etterfulgt av informasjon om ein tur frå Fløyen til Vikinghytten med overnatting.
I chatten er over 200 medlem. Her kjem stadig spontane turinitiativ frå forskjellige folk med Peder Haugfos (28) i spissen.
Han står bak Bergen Bålklubb, ei slags «speidergruppe» for vaksne.
– Den nye pilsen, seier Peder med ein ironisk undertone medan han står i kveldssola på Fløyen.
Sjølv om Bergen Bålklubb i seg sjølv ikkje har noko med alkohol å gjere, fortel Peder at eit naturleg resultat av å vere saman ute er mindre alkohol, sjølv om det er heilt innafor å ta seg ei øl på tur også.
– Når ein går på fjellet er det jo ikkje med eit mål om å vere drita, det er jo for å vere i naturen.
For Peder har friluftsliv blitt eit alternativ til å gå ut på byen. Han skildrar ei studietid med mykje festing, og fortel at det var gøy, men at ein travel arbeidskvardag krev noko anna.
– Dette med å fyre bål, eller å gå på ski og kjenne ver og vind, er det ytterpunktet eg treng i livet.
– Ikkje nødvendigvis å sitje på bar med 100 andre og ha overfladiske samtalar. Det er ikkje det som gjev meg noko lenger.
Han fortel at han ynskjer å starte veka med overskot og ikkje tappa for energi.
– Mandag morgon med 20 pils innabords er hardare enn 12 timar med frisk fjelluft. Det seier seg jo litt sjølv.
Går ikkje på byen utan å drikke
Denne hausten har Peder festa lite og brukt mykje tid i fjellet. For han er det litt anten eller.
– Om eg ikkje skal drikke, går eg jo ikkje på byen.
Ei anna fadderveke
– Her! Her!
Lukta av sveitte og lyden av ballspel fyller Fantofthallen. I ei oransje T-skjorte følgjer Sunniva ivrig med på basketballen.
Kvar tirsdag har KRIK treningar her. I løpet av vinteren og våren fekk ho eit stort nettverk her før ferien.
– Så kom eg tilbake etter sommaren, og skulle ha fadderveke.
Ho grua seg og tenkte at ho ikkje orka det igjen.
– Men det var ei heilt ny oppleving.
Denne fadderveka var ho ikkje full ein einaste dag og var ikkje stressa for kva folk forventa av ho ein einaste dag.
– Eg visste at eg hadde eit så stort miljø. Eg trengte ikkje vise at «eg er sjukt kul, eg har gjort sjuke ting».
Dobbeltmoralsk
– På ein måte så føler eg meg litt dobbeltmoralsk, fordi eg framleis drikk. Samstudes så føler eg at eg kan stå for det, fordi eg har kontroll på ein annan måte.
Ho trur at andre kristne kanskje kan ha andre meiningar enn ho, og fortel at ho kan kjenne på dobbeltmoralen når ho går på fest på laurdagen og går på KRIK-trening på søndagen.
No ønsker Sunniva å finne ein mellomting, men fortel at det kan vere utfordrande.
– I mange kristne miljø så snakkar ein ikkje om fest. Og på fest er det ikkje snakk om det kristne miljøet.
Etter leiren i vinter har det blitt viktig for ho å både kunne snakke om tru, men også drikke mindre på fest.
– Ein kan faktisk blande det.
Sunniva fortel at ho ikkje meiner at kristne må dra ut og feste kvar helg, men at det heller ikkje burde vere så svart-kvitt
Men Sunniva synst sjølv at det er vanskeleg. Ho fortel om at kommentarfeltet på kronikken er fylt med kommentarar.
– Ein av dei sa: «Du er ung, gå og drikk deg full».
– Eg trur at folk tenkjer at om ein ikkje gjer det, så er alternativet å sitje å lese ei bok om kvelden. Kor feil går det an å ta?