Hege føler jula sterkare enn dei fleste

Her kan du høyre artikkelen opplesen. (OBS: Går over i musikk etter 11:50):

Det er sped advent, og høgtidskjensla har allereie trådt over terskelen til den skognære leilegheita til Hege Norset Blichfeldt, ektemannen og hunden Junior, som ligg snødekt i utkanten av Asker.

I skapet har porselensserviset med det opphøgde mønsteret tatt plass, det som returnerer til omtrent same tid kvart år. No nærmar det seg, signaliserer det.

Julestemninga kan heller ikkje byrje å ulme utan dei tyske skivene og dei brune pinnane, Heges favorittjulekaker, som ho no plasserer midt på kjøkkenbordet. Klementinane, og belegget dei lét etter seg på fingrane, må òg til.

Jula for Hege er dufta av kryddernellik og lukta av strie, førjula er filt-løparen som ho eigentleg ikkje likar, men kor det å dra peikefingeren over gir den der bekreftande kjensla av at alt er som det pleier.

Jula er dei lydlause glitterbjøllene frå bestemora og bestefaren som heng over nattbordlampa, og den stikkande grankransen på døra, som Hege akkurat rakk å henge opp i tide til besøk.

Jula er det opplesne juleevangeliet og fellesskapsnærleiken med familien.

Jula er julelys, fortel folk til Hege. Av og til kan ho lukte det, noko brent. Men dette med lys likar eigentleg ikkje Hege å tenke på, iallfall ikkje i jula.

Stikkande lys

– Eg veit ikkje heilt kvifor eg ikkje klarar det. Det er vanskeleg, og har alltid vore sånn.

At eit lys lyser er eit konsept Hege ikkje heilt har grep om. Kva det vil seie at dette varme, brennbare stearinet ho kan kjenne litt frykt for liksom skal representere det motsette av mørke, er ei førestilling ho – etter nokre forsøk – no lar vere å ta innover seg.

– Lys kan kjennast stikkande i auga mine. Som ei stråle, på ein måte.

Iblant når prestar har fortalt om lys og mørke frå talarstolen, har Hege måtta gå ut av rommet. Ho har heller aldri tent lys ved ein lysglobe. Det gjer for vondt.

I staden går ho til døypefonten, dyppar fingrane nedi vatnet og teiknar eit kors oppå handflata.

– Så ligg det der og vibrerer, og klør litt.

Etter at Hege lét øyregangane og peikefingeren suge til seg kvart ord frå Bibelen i fjor sommar, blei det litt lettare å tenke på dette lyset og mørket, og historiene om dei blinde i dei heilage forteljingane. I halvannan månad studerte Hege så intenst at ho nokre kveldar gjekk til sengs med ein dirrande, verkande venstrepeikefinger.

– No har dette med lys fått ein litt annan funksjon for meg. Eg tenker at lyset i seg sjølv kanskje ikkje er så viktig, men meir kva det symboliserer: At vi skal vere dei som skin for andre.

Framfor Hege er det verken svart eller kvitt. Det er berre luft. Ingenting, seier ho.

Men likevel så mykje, eit finmaska sanseapparat, som kanskje oppfattar fleire livsnyansar enn dei fleste.

---

Hege Nordset Blichfeldt

• 55 år.
• Bur i Asker med mannen Richard og puddelen Junior (11,5 år).
• Jobbar på Nav sitt kontaktsenter for Oslo og Vest-Viken.
• Sit i soknerådet til Vardåsen menighet.
• Speler i Asker musikkorps, og har faste spelejobbar i Asker og Vardåsen kyrkjer i juletida.

---

Livets duo

– Dette er min favoritt, denne med glitter. Den elskar eg å ta på, seier Hege, og lar kjensla av det ruglete mønsteret og den runde forma resonnere julestemning i kroppen.

– Ikkje knus ho då, seier verten, og bryt ut i høgfrekvent latter idet ho sender julekula over bordet.

Jo meir Hege fortel, og jo meir Hege rører seg desse adventstimane, jo meir står fram det som at ho er eit menneske finjustert for livets vibrasjonar.

– Eg har mange venninner som seier at eg er den som ser dei best. Eg høyrer korleis dei har det berre dei pustar.

Hege treng sjeldan høyre ein salme eller ei hymne meir enn éin gong før ho kan plukke opp eit av dei ni blåseinstrumenta ho har liggande, og gi att tonerekka sjølv.

– Denne har ein litt klarare tone, høyrer du. Slik, seier kornettisten ho om instrument nummer tre ho visar fram frå samlinga på ti.

Hege set leppene til munnstykket, og bles i gang La Vitae Lux. Musikken har vore 55-åringens følgesvenn i over førti år.

– Det blei meg og kornetten. Det blei oss.

Hege inngår eigentleg i fleire duoar, presiserer ho – også med ektemannen Richard, og den faste lodne følgesvennen Junior på snart 12 år.

I lag

Det gjekk ein flamme gjennom Hege då ho som korps-ivrig 14-åring blei fortalt at «dette kan du ikkje få til». Etter den første aspirantopplæringa med barnesongar la ein dirigent fram eit premiss:

Viss ho kunne førstekornett-stemma på Hjemad av Grieg innan ei veke, skulle ho få bli med i korpset.

– Det gløymer eg aldri. Eg drog heim og øvde og pugga til uti natta, til i eitt-tida, kvar dag.

Ho kan enno hugse korleis stykket går.

– Det blei ei slags besetting, trur eg. Eg lytta til profesjonelle klassiske trompetistar og prøvde å lage lik klang som dei.

Det gjekk jo, det, konkluderer den aktive korpsgjengaren og kyrkjespelaren. Denne jula skal klangen forhåpentlegvis lyde ut i kyrkjene i Asker og Vardåsen, som ho opplever å høyre heime i. Stort sett, i alle fall.

Å gløyme hindringane

For dei gongene salmesongen fyk forbi øyra hennar, utan at ho har kontroll til å kunne bli med, blir ho brått minna om at ho finn seg på utsida.

– Å kunne synge i lag, det er så viktig. Eg går ut av kyrkja viss dei syng ein salme eg ikkje har fått i forkant og kjenner eg ikkje meistrar.

– Det er gongene eg gløymer desse hindringane at eg kjenner meg som ein del av fellesskapet.

Her er soknepresten hennar god, skyt ho inn og presiserer. Dessutan kjem Kristent arbeid blant blinde og svaksynte (Kabb) snart ut med ei digital salmebok, som ho gler seg til.

– Eg toler dårlegare og dårlegare slike augneblink kor eg ikkje kan bli med.

[ Hva er meningen med livet? Gjennom seks brev diskuterer filosofen og teologen ]

Trygg i trua

No finn Hege trøyst i at Gud har ein plan for ho. Ved å vere den ho er, disponert slik ho har blitt, kan ho utgjere noko fint for andre.

– Tenk at eg kan lære bort at det er mogleg å vere her og fungere godt. Eg har ein funksjon, og det er plass til meg. Eg trengst.

Det rakettaktige snakketempoet Hege konstant er innstilt med, søkk i fart når ho snakkar om dette: Kyrkja på sitt beste, kvardagen på sitt beste, og forholdet til Gud.

– Han er tryggleiken min, seier soknerådsmedlemmen.

Det er til Han og Asker-befolkninga at Mitt hjerte alltid vanker sine tonar skal hindringsfritt flyte ut over Vardåsen kirke, i år.

– Det er kjensla av jul, å gå rett opp til galleriet mitt, kor eg veit rolla mi. Der nede fiklar dei med programarka og summar. Så kan vi gi dei noko.

Alle gongene Hege har blitt fortalt at ho ikkje kan, har ho kjent ei drivkraft til å vise det motsette. Ho kunne ikkje spele i korps, sa dei, heller ikkje utføre gym og kunst og handverk som dei andre i klassen.

– Eg skal jo ikkje bli pilot – eg veit godt kva eg ikkje får til. Så når eg sjølv trur eg kan klare det, kan eg jo få prøve. Å spele kornett gjekk jo ganske bra.

Skapinga

Ein kompakt pust slepp så vidt igjennom dei stramtspente leppene til Hege. Pusten snirklar seg gjennom metallet, som kjennest lett kjølig mot fingrane hennar, og susar via ventilar og røyr før han til slutt lyd ut i Vardåsen kyrkjes juletette luft.

I ho dannar pusten seg om til ein tone, ein fokusert D, som held fram på ferda mot den trekledde veggen der borte på andre sida av det gigantiske kyrkjerommet. På vegen dit kitlar vibrasjonen øyra til dei hundretals julestemte og forventningsfulle som sit i benkane. Hege høyrer nøyaktig kor i rommet tonen stoppar.

D-en forsvinn, og vert forløyst av ein A. På mikrosekund stafettvekslar klangane til det som i sum blir ei kraft som senkar dei julestressa skuldrene og høgfrekvente hjartene der nedanfor galleriet.

Dette gjentek seg 24. desember kvart år. Hege Norset Blichfeldt skapar, slik ho har skapt jul for kyrkja si i over 15 år.

Fullstendig fridom

– Å spele, og i lag med orgel, kjennest som ein rus for meg, fortel Hege, og skildrar korleis det brusande pipeinstrumentet okkuperer heile kyrkjerommet, og korleis ho då blandar den klokkeklare trompetstemma si inn som ein del av harmonien.

– Når det går bra, får eg heilt sånn gåsehud. Eg får det faktisk no, seier Hege, og dreg opp ermet på ullgenseren.

Ho fører to fingrar i moderat tempo oppetter, frå handleddet til olboga, og kjenner nuppane som stikk opp og håra som reiser seg.

– Eg får ei kjensle av andekte når eg opplever at eg kan få skape noko som andre gler seg over.

Kyrkjegalleriet på julafta kvart år er ein av Heges arenaar for fullstendig fridom. Der kan ho falde seg ut, med alt ho er og alt ho kan, utan eit einaste hinder framfor seg.

– Til vanleg går eg alltid etter. Eg er alltid klar for at nokon kan seie «stopp, Hege» eller at noko kjem i vegen. Det er litt viktig for meg å kunne vere den som leiar an i blant.

«Det blir ikkje jul utan dykk», er det mange som seier til Hege og trompeten hennar.