Får ikkje fritak frå data

I fleire år har Samkom skole og Vennesla ungdomsskole gitt ei gruppe elevar fritak frå undervisninga i IKT. Men no er det stopp, sjølv om tre familiar har søkt både Vennesla kommune og Fylkesmannen i Vest-Agder om fritak for borna sine, skriv Vennesla Tidende.

Foreldra skriv i klagebrevet til Fylkesmannen at dei ser på TV, IKT og internett som det som i Bibelen blir skildra som «Dyret» i Johannes Openberring. Difor vil dei beskytte borna sine mot dette.

– Du kan få fritak frå undervisninga dersom kunnskapsmålet kan bli lært på ein annan måte. Dette kan du be om ut ifrå religiøs overtyding. Men i dette tilfellet er det ingen veg utanom, seier seniorrådgjevar ved Fylkesmannens utdannings- og barnevernsavdeling, Maiken Messel.

– Kan skape privatskular

I sitt avslagsbrev skriv Fylkesmannen at kompetansemåla i fjerde trinn seier at «eleven skal kunne bruke digitale verktøy» og i mate­matikk skal elevane «kunne lese av, plassere og beskrive posisjoner i ­rutenett, på kart og i koordinatsystem, både med og uten digitale verktøy.»

– Dette er umogleg utan data, seier Messel.

Korleis skulane taklar mangfaldet blant elevane, viser samfunnet vårt i miniatyr, meiner Anja Bredal.

– Det blir ein case for korleis vi klarer å inkludere folk med ulike livssyn og religionar, seier forskaren ved Institutt for Samfunnsforsking.

– Kjem skulane til å oppleve fleire og fleire krav om unntak frå foreldre?

– Eg veit ikkje, men eg er veldig nysgjerrig på akkurat det. Det overraskar meg at det ikkje er meir fokus på dette. For jo betre skulane handterer mangfaldet, desto betre går det for elevane og jo færre særskilte privatskular får vi.

Følg oss på Facebook og Twitter!

Seksualundervisning

Ho viser til forsking frå Sverige, der ein i 2008 fann ut at rundt 10 prosent av 2.300 elevar på niande trinn i Stockholm var fritekne frå undervisning. Dette gjaldt særleg symjing, idrett og seksualundervisning.

Ei anna studie frå 2007 fann at praksisen i fire skular varierte mellom å innvilge alle førespurnader om fritak utan diskusjon eller motførestillingar, til å avslå dei fleste, også dette utan å snakke med foreldra.

– Mest interessant er det at den skulen som konsekvent gjekk i dialog med foreldra, i mange tilfelle lukkast i å få dei til å ombestemme seg. Det handla om manglande kunnskap frå foreldra si side, men også om at skulen strakk seg langt for å få borna med på felles aktivitetar, seier Bredal.

Tvang

Rektor ved Samkom skole i Vennesla seier det ikkje er forsvarleg å gi elevane fritak frå IKT-undervisninga.

– Dette er inga lett sak, sidan det dreier seg om så sterke overtydingar. Men så lenge data og IKT er ein grunnleggjande ferdigheit lova slår fast at elevane skal lære, kan vi ikkje gi fritak, seier rektor Liv Kari Bjerland.

– Korleis har de tenkt å gjennomføre denne «tvangen» på ein god måte?

– Vi har god dialog med foreldra, og skal no ha eit møte med dei. Der vil vi finne ut korleis vi kan gå fram.

Få saker

Symjeundervisning er eit eksempel på undervisning det har blitt gjeven fritak frå på grunn av religiøs overtyding. I Oslo hadde til dømes Møllergata skole for fleire år sidan delt symjeundervisning mellom gutar og jenter av omsyn til muslimske elevar.

– Vi har ikkje hatt nokon saker der foreldre klagar på avslag om fritak dei siste åra, seier utdanningsdirektør Grethe Hovde Parr hos Fylkesmannen i Oslo og Akershus.

Ho trur skulane svært sjeldan gir fritak frå undervisning på grunn av foreldra sine religiøse overtydingar.

– Det er derimot anledning til å få fritak frå enkeltaktivitetar, for eksempel frå skulegudstenester. Dette finn som skulane gode løysingar på, og difor opplever vi få klager.

Heller ikkje Fylkesmannen i Vest eller Aust-Agder har behandla konkrete klagesaker frå foreldre som krev fritak dei siste åra.