Tilhøyrer verdas eldste kristne folk

– Takk Gud for at vi fekk kome hit, seier Martin Auraha.

I flokken av flyktningar som har enda opp i Norge, er det fleire religiøse minoritetar frå Syria og Irak.

– Vi har sjølvsagt dei kristne assyrarane, som eg tilhøyrer. Så har vi jesidiar, shabakar og feliar.

LES OGSÅ: Frykter et Midtøsten­ tømt for kristne

Martin Auraha tel opp gruppe etter gruppe der han sit på møte­rommet til assyrarforeininga­ i Norge, som har adresse på Oslos vestkant. Vegg i vegg ligg frisørsalongen til venen Hikmet Mansur, som er mellom leiarane i ­foreininga. Så gjer arkitekten og tolken greie for at assyrarane i Norge er delt i to greiner.

– Mange tilhøyrer den aust-assyriske kyrkja, slik som eg. Andre er katolikkar, slik som Mansur.

Flukt siste utveg

– Kor mange assyrarar er det i Norge?

– Talet ligg rundt eit par tusen. Rundt 500 av desse har kome frå Syria sidan borgarkrigen braut ut i 2011, fortel Martin Auraha.

LES OGSÅ: Håper flere land følger etter

Han kom til Norge frå Irak i 1992, i kjølvatnet av den første Kuwait-krigen. I 1991 invaderte­ Irak under leiing av Saddam Hussein nabolandet. USA og ein alliert styrke dreiv Irak tilbake over grensa.

– For oss kristne i Bagdad blei livet svært vanskeleg etter krig­en, og til sist var flukt siste utveg.

Første kristne

Assyria er oldtidsriket som gjekk over i historie­bøkene 600 år før Kristi fødsel. Då hadde det først vakse seg stort og mektig og strekt seg over det meste av dagens Midtausten, for så å krympe tilbake til kjerneområdet rundt byen ­Assur, som er omtalt i Mosebøkene i Det gamle testamentet:

«Herren Gud planta i gammal tid ein hage i Eden (...) Ei elv går ut frå Eden og vatnar hagen. Derifrå deler ho seg i fire greiner (...) Den tredje elva heiter Hiddekel. Det er den som går austafor Assur.­ Og den fjerde elva er Eufrat.»

Assyrarane var den første folkegruppa som gjekk over til kristendommen. Då muslimane­ byrja å erobre Midtausten på 600-talet, kom assyrarane i mindretal. Då 1. verdskrig smadra det ottomanske imperiet, vona assyrarane at dei endeleg skulle få ein eigen stat i det gamle kjerneområdet.

Følg oss på Facebook og Twitter!

Men stormaktene ville det annleis. Tyrkia blei fødd og Frankrike og Storbritannia delte resten av Midtausten mellom seg og trekte opp nye statsgrenser. Landa Libanon, Syria, Jordan og Irak blei konstruerte. Assyrarane stod att som taparar, spreidde på mange land.

Nye drapsmann

Assyraranes kjerneområde i dag ligg i fire land: Søraustlege Tyrkia, nordaustlege Syria, nordlege Irak og litt av det vestlege Iran. Her har dei budd vegg i vegg med muslimske naboar i vel 1.300 år.

Den mest omfattande nedslaktinga av assyrarar i nyare tid fann stad i skuggen av 1. verdskrig. I åra 1915-1918 tok Tyrkia livet av opp mot 750.000 assyrarar­ som levde søraust i landet, på grensa mot dagens Syria og Irak.

– No er det ISIL som drep kristne i Syria og Irak. ISIL gjev kristne og andre religiøse ­minoritetar tre val: Legg på flukt, konverter til sunni-islam og gje alt du eig til ISIL - eller stå opp og døy, fortel Martin Auraha.

Ny kyrkjelyd

I åra sidan han kom til Norge har Auraha vore med å byggje kyrkjelyd og interesseorganisasjon for assyrarar. Med ujamne mellomrom bankar dei på hjå storting og regjering for å be om hjelp.

– Vi opplever at dei lyttar på oss, for dei ser det same som oss; i dag er religiøse minoritetar­ svært utsette i både Syria og Irak. Forfølginga er knallhard.

– Korleis har assyrarane i ­dagens Syria og Irak det?

– Livet er eit helvete, seier Auraha og slår oppgitt ut med hendene.

– No gjev utanriksminister Børge Brende Kirkens Nødhjelp og Kyrkjeverdsrådet 20 millionar over to år for å kartleggje situasjonen for religiøse minoritetar i Syria og Irak – kva meiner du om tildelinga?

Martin Auraha dreg på svaret:

– Er det naudsynt å bruke så mykje på kartlegging? Veit vi ikkje allereie nok om forfølginga av religiøse minoritetar i desse to landa? Mitt svar er «ja», vi veit nok til at vi heller burde bruke pengane på hjelpe dei som no er i akutt fare for å miste livet.

Norge opna dørene

Då Martin Auraha og kona flykta frå i Irak i 1992, kom dei først til Jordan. I førstninga hadde dei mest lyst til å reise vidare til Sverige, for der var det allereie mange assyrarar. Men så kom det eit tilbod frå FN: Norge kan ta i mot.

– I dag er eg sjeleglad for at vi enda opp i Norge. Takk Gud for at vi fekk kome hit. Norge var og er eit godt land for flyktningar å kome til.

LES OGSÅ: Tar bare kristne flyktninger

No opplever Martin Auraha at dagane ikkje strekk til. Etter­spurnaden etter tolkar som snakkar arabisk og norsk er enorm. Difor blir det få timar på kontoret i arkitektfirmaet han driv.

– Tilstrøyminga av flyktningar gjer at eg jobbar dagen lang som tolk, også i helgene. Men det gjer ingenting. Som flyktning sjølv gjer det godt å sjå at nordmenn stiller opp for dei som kjem. Sjølv små barn gjev frå seg leiker til dei som ingenting har. Slikt varmar verkeleg.

Medan Martin Auraha arbeider­ lange dagar som tolk, tenkjer han på at familien er spreidd over heile verda. For to år sidan valde broren å flykte til Canada.

– Slik situasjonen er i dagens Irak trur eg ikkje at det blir mogleg å reise tilbake nokon gong.