Barnehagar: Meir pengar - eller kroken på døra

Varskoropa kjem frå Private Barnehagers Landsforbund (PBL) og NLM-barnehagene, Norges største kristne barnehageselskap.

Konkret ber dei om auka kommunal støtte til private barnehagar i to år, fram til august 2021.

PBL har spurt vel 900 medlemer i ei undersøking. Her kjem det fram at ein av ti svarar at dei må stengje som følgje av bemanningskravet. Opp mot ein av tre svarar at dei er usikre på vidare drift.

LES MEIR: KrF tidleg ute med krav om bemanningsnorm

Styrkje kvaliteten

Av omsyn til kvaliteten på barnehagetenestene sette Stortinget i fjor krav til kor mange tilsette det må vere i barnehagane: Éin tilsett per tredje barn under tre år, og éin tilsett per sjette storbarn, altså mellom tre og seks år. Bak vedtaket stod Høgre, Frp, Venstre og KrF.

Og: dei folkevalde gav barnehagane ein tidsfrist: Innan 1. august 2019 må alle oppfylle kravet til grunnbemanning.

Men: bemanningskravet er ikkje finansiert, seier Private Barnehagers Landsforbund (PBL). Deira kartlegging viser at i dagens finansieringssystem skil det drygt 100.000 kroner i tilskot per barn frå kommunar med høgast til lågast tilskot.

Og: barnehagane får kommunalt tilskot etter rekneskap som er to år gamle.

Konsekvens: Barnehagar i kommunar med låge tilskot risikerer nedlegging eller sal. Mange åleineståande barnehagar blir drivne med kristen formålsparagraf.

Ekstrapott pengar

For å rette opp situasjonen løyvde regjeringa, i årets statsbudsjett 262,8 millionar kroner for å styrkje finansieringa av bemanningsnorma. Om lag 217 millionar til private barnehagar og rundt 41 millionar til kommunale barnehagar.

Private må oppfylle to krav for å kunne få ekstra støtte:

Barnehagen ligg i ein kommune som ikkje oppfyller bemanningsnorma.

Barnehagen er liten - opp til 45 alderskorrigerte barn. Alderskorrigert tyder at eit barn under tre år blir rekna som to store barn.

Kommunepengar

– Utfordringa er at fleire barnehagar ikkje oppfyller kravet om færre enn 45 barn - dei er akkurat litt for store, og går med det glipp av støtte, seier kommunikasjonsdirektør Marius Iversen i PBL.

I denne gruppa er det både åleineståande barnehagar og barnehagar som er del av eit selskap.

– Kva må til for å hindre nedlegging eller sal?

– Kommunane må finansiere opp ordninga fram til 2021, slik at barnehagane får midlar til å oppfylle bemanningsnorma, seier Iversen.

LES MEIR: Foreldre etterspør bedre mat og bedre bemanning

Søkje dispensasjon

Søk dispensasjon frå bemanningskravet, slik det er høve til, lyder oppmodinga frå regjeringspartia, seinast framført av Høgres utdanningspolitiske talsmann Kent Gudmundsen i NRKs Dagsnytt 18.

Akkurat den haldninga provoserer Harald Berge Breistein, dagleg leiar i NLM-barnehagene:

– Kvifor skal private barnehagar måtte tilby dårlegare kvalitet enn kommunale? Dette heng ikkje saman.

Store forskjellar

Dei 34 barnehagane i Norsk Luthersk Misjonssambands (NLM) selskap kan hjelpe kvarandre økonomisk. Difor trur ikkje Breistein at nokre av hans barnehagar ryk med det første. Men han seier at kravet om så og så mange tilsette er krevjande.

– Hjå oss er differansen mellom lågaste og høgaste kommunale driftsstøtte per barn 73.000 kroner.

Breistein stiller seg difor bak PBls krav om at kommunane må finansiere opp ordninga fram til 2021, slik at private barnehagar kan stille på like fot med kommunale.

---

Drift

• Private barnehagar får driftsmidlar frå to kjelder, foreldrebetaling og kommunale tilskot.
• Storleiken på tilskotet frå kommunen blir avgjort av kor mykje kommunen sjølv melder at dei brukar per barn.
• I dag blir tilskotet utbetalt på grunnlag av to år gamle rekneskap - tilskotet for 2019 er tufta på driftsåret 2017, som er siste tilgjengelege rekneskap.

---