På torsdag stemte det øvste organet i Misjonssambandet, generalforsamlinga, over eit historisk forslag. Under sak fem: «Menighetstenkning og organisasjonsstruktur» låg det eit forslag om å opne for kvinner i eitt toppstyre.
Forslaget trong minst to tredjedels fleirtal for å tre i kraft i starten av neste periode, altså i 2025, fordi det inneber ei endring i grunnreglane til misjonsorganisasjonen. Forslaget gjekk gjennom med 556 som stemte for, medan 120 stemte imot.
— Eg er veldig glad. Eg trur det ville vore utmattande å få utsett denne saka, seier Anne Rygg Lindseth.
— Dette er stort og viktig for misjonens notid og framtid, meiner Lindseth.
Vekte debatt
Medan det var uventa lite temperatur dagen før under forhandlingane, vekte kvinneforslaget tydeleg stort engasjement. Talarlista var lang, og meiningane delte.
— Det er mange grunnar til at eg håpar mange stemmer for dette i dag. Dei eg tenkjer mest på er alle dei unge kvinnene som lurar på om det er plass til dei i NLM, sa Ingebjørg Nandrup.
Joakim Byrknes var ein av dei som tok til orde for hovudstyret sitt forslag.
— No står me framfor ei avgjersle som er utruleg viktig for mange, for dei eg representerer og for meg sjølv.
Han meiner dagens debatt eigentleg ikkje handlar om hyrdeansvar og tilsyn, men om Misjonssambandet skal bruke all mogleg kompetanse for å byggje ein «god misjonsorganisasjon for alle».
— Eg trur dei fleste i denne salen er einige om at spørsmåla knytt til tenestedeling er vanskelege. Men forslaget frå hovudstyret handlar fyrst og fremst om å ta eit skritt i rett retning. Me må fyrst byggje grunnmuren før me kan byggje huset ferdig, sa Byrknes.
Forkastar ikkje tenestedelingsprinsippet
Det er viktig å få fram at forslaget ikkje betyr at den teologisk konservative organisasjonen med det vil gå vekk frå det såkalla «tenestedelingsprinsippet», som inneber ei teologisk forståing av at menn og kvinner får ulike oppgåver fordi dei har fått ulike evner av Gud.
I Misjonssambandet betyr dette at berre menn kan ha særskilt åndeleg ansvar, kalla hyrde- eller læreansvar.
Fleire kvinner har etterlyst ein breiare debatt om tenestedelingsprinsippet i organisasjonen. Andre har kritisert forslaget for å «tynne ut tenestedelingsprinsippet».
Lindseth er glad for at tenestedelingsprinsippet framleis står ved lag, men set stor pris på at ein no slepper til kompetansen kvinner sit på i eit høgare organ i organisasjonen.
— No får me meir tilgjengelege ressursar til å drive eit godt arbeid. Dette vil inspirere mange, samstundes som ein varetek at Gud har skapt menn og kvinner forskjellige, seier Lindseth.
[ I Bjulands hus er det mange rom ]
Kritikk mot hovudstyre berre for menn
I dag er lære- og hyrdeansvaret fordelt på to organ: hovudstyret og rådsmøtet. I hovudstyret sit det sju valde medlemmar, og éin fast møtande vara, alle menn. Dei møtast om lag sju-åtte gonger i året. Rådsmøtet møtast vanlegvis ein gong kvart tredje år og har dei siste åra hatt i overkant av femti personar med stemmerett.
Noko av kritikken mot dagens løysing er at hovudstyret også tek stilling til ei rekkje saker som ikkje fell inn under lære- og hyrdeansvar, som mellom anna viktige saker av strategisk og administrativ karakter, som dermed kvinner ikkje får høve til å vera med på å behandle.
Det nye vedtaket inneber at ein erstattar dagens hovudstyre med eit sentralstyre der begge kjønn er representert. Delar av lære- og hyrdeansvaret skal framleis liggje i rådsmøtet, men at dette rådet no skal møtast ein gong i året, og ha 26 medlemmar.
I tillegg vil ein opprette eit nasjonalt tilsynsråd som skal ha eit særskilt hyrde- og læreansvar i organisasjonen, og derfor berre bestå av menn.
Tidlegare har Lars Gaute Jøssang, professor i samfunnsfag ved NLA Høgskolen Bergen og tidlegare formann i NLMs hovudstyre kalla forslaget for «eit av dei mest radikale dokumenta NLM har lagt fram».
[ Misjonssambandet: Mistillitsforslag mot hovedstyre falt ]
Ville utsetje saka
Undervegs i debatten kring saka kom tidlegare hovudstyreleiar Vegard Svendsen på vegner av fleire med eit forslag om å utsetje saka. I utsetjingsforslaget står det mellom anna at:
«En opprivande debatt er ikke det vi trenger for øyeblikket, men mer forkynnelse, fellesskap og åpne samtaler. Det er viktig å understreke fra vår side at dette ikke er et forsøk på å trenere en viktig sak i vårt organisasjonsdemokrati».
Han siktar truleg til dei siste to åra i misjonsorganisasjonen, som har vore prega av uro på bakgrunn av ei rekkje varslingssakar og debatt kring handteringa av desse. Det kulminerte for to månadar sidan då tidlegare generalsekretær Øyvind Åsland gjekk av med svært kort varsel på grunn av krevjande samarbeidsforhold med hovudstyret. Det kjem også fram i forslaget at ein ynskjer meir tid på å finne ut av korleis den nye strukturen skal fungere.
Generalforsamlinga stemte ned utsetjingsforslaget. 107 personar stemte for å utsetje saka, medan 571 stemte imot.
Åse Karine Ruud var ei av kvinnene som oppfordra generalforsamlinga til å ikke stemme for utsetjingsforslaget:
— Me kvinner har veldig lyst å bidra med dette. Me sit på kjempeerfaring og me vil så veldig gjerne vera med, sa ho frå talarstolen.
— Klarte de ikkje å finne ei dame?
Anne Rygg Lindseth la merke til at det utelukkande var mannlege delegatar som tok til orde for utsetjingsforslaget.
— Kva skjedde her? Klarte de ikkje å finne ei dame? spurte Rygg Lindseth, til stor latter frå salen.
— Kva er det de fryktar? Tenk all den kompetansen som kvinner har som har stått uutnytta til no. Skal me gå glipp av det i tre nye år fordi nokon er redde for at dette ikkje vil stemme med Bibelen? Eg veit ikkje. Så ver så snill, ikkje utsett dette.
Før ho gjekk av scenen avslutta ho med eit lite stikk:
— Og kven veit … Kanskje hadde uroa blitt landa på ein annan måte med kvinner i hovudstyret?
[ Simon Stisen: Din taushet taler mer enn du tror ]
---
Norsk Luthersk Misjonssamband
- Også kalla NLM eller Misjonssambandet.
- Blei danna i 1891.
- Er ein av Europas største misjonsorganisasjonar med ca. 150 aktive misjonærar i utanlandsteneste.
- Høgaste styresmakt er generalforsamlinga. Den består av representantar (delegatar) frå misjonsforeiningar og lag som er registrert i organisasjonen, i tillegg til medlemmane i hovudstyret.
- Mellom generalforsamlingane blir Misjonssambandet leia av eit hovudstyre.
- Hovudstyret består av sju valde medlemmar og éin fast møtande vara.
- Rådsmøtet har saman med hovudstyret et særskilt læreansvar på vegner av hele organisasjonen og kan overprøve vedtak i hovudstyret av læremessig karakter. På grunn av teologien i Misjonssambandet består derfor begge organa av menn.
---
