Lillesøndag: Eit anna syn på herlegdom

Med det same Judas hadde fått biten, gjekk han ut. Det var natt.

Då han hadde gått, sa Jesus: «No lyste Guds herlegdom om Menneskesonen, og herlegdom lyste om Gud gjennom han. Og har Gud vorte herleggjord gjennom han, så skal Gud sjølv herleggjera han. Ja, snart skal Guds herlegdom lysa om han! Endå ei lita stund er eg hos dykk, borna mine. De kjem til å leita etter meg, men det eg sa til jødane, seier eg no til dykk òg: Dit eg går, kan ikkje de koma. Eit nytt bod gjev eg dykk: De skal elska kvarandre. Som eg har elska dykk, skal de elska kvarandre. På det skal alle skjøna at de er mine læresveinar: at de har kjærleik til kvarandre.»

Johannes 13,30–35

Tekstblikk: Eit anna syn på herlegdom

Hans Johan Sagrusten, teolog, prest, bibelomsetjar og forfattar

«Herlegheit» seier vi når vi blir imponerte. Slik er det i Bibelen òg. Ordet «herlegdom» blir brukt om det som er strålande, det som gjer inntrykk. Ordet kan òg omsetjast «ære», for den som får herlegdom, blir også vist stor ære. I teksta vår er det Jesus som blir herleggjord.

I Det gamle testamentet er Guds herlegdom uttrykt gjennom ordet kavód. Det er brukt i Andre Mosebok 24, der israelittane ser Guds herlegdom lyse på Sinaifjellet. Ordet skildrar noko som strålar sterkt, noko ein kan sjå framfor seg.

I Det nye testamentet er herlegdomen uttrykt med ordet dóksa. Det er brukt om Jesus i Johannes 1,14: «Og vi såg hans herlegdom». Lenger ut i evangeliet talar Jesus om den herlegdomen han hadde «før verda vart til» (Joh 17,5).

I teksta vår finn vi det same ordet som verb: Å «herleggjera» heiter på gresk doksázå. Det blir brukt om å forherlege og gje nokon ære.

Men korleis skal vi få dette strålande og lysande fram på norsk? I arbeidet med Bibel 2011 fann vi løysinga i Erik Gunnes’ omsetjing frå 1968: Der står det at Gud vil «kaste glans over» Jesus, ja, at Jesus skal «stå omstrålet av Guds egen herlighet». Dette er noko ein kan sjå framfor seg. Desse vakre orda inspirerte oss til å skrive at «Guds herlegdom lyste om» Jesus i Bibel 2011 på nynorsk.

Ordet «herlegdom» viser oss forskjellen på Jesus og ein romersk keisar: Keisaren fekk ære og herlegdom gjennom å føre krigsfangar frå felttoga sine i triumftog gjennom byen. Men teksta vår viser oss eit anna syn på herlegdom: Det er når han blir svikta at Guds herlegdom strålar omkring Jesus.

Også i kapittel 12 ser vi dette omvende perspektivet: Det var da sjela hans var fylt av angst, da han tala om sin siste time, at Jesus sa: «Far, lat herlegdom lysa om namnet ditt!» Da høyrde han Guds stemme som sa: «Eg har late min herlegdom lysa om det og skal la han lysa på nytt» (Joh 12,28).

Slik er Jesus: Det er når han døyr at hans herlegdom lyser sterkast; det er da han får ære. For det er da vi ser hans kjærleik lyse klårt.

Prekenblikk: Kjærlighet er en mulig vei

Lena Caroline Stordalen, teolog og journalist i Vårt Land

Dagens tekst skaper undring i meg. Det høres både fint og viktig ut at kjærlighet til hverandre skal være et tegn på dem som følger Jesus. Samtidig er ikke idealet om kjærlighet spesielt for kristne.

Mange religioner og livssyn har omsorg og kjærlighet som sentrale verdier, inkludert jødedommen, som Jesus selv tilhørte.

Tror man på en allestedsnærværende Gud, som er kilden til all kjærlighet, så gir dette god mening.

Kjærlighet er en mulig vei for mennesket, uansett tro. Men også frykt, mistro, skeptisisme og grådighet finner oss, og bygger murer mellom oss. Hva som oftest vinner kampene i vårt indre og i relasjonene våre, kommer an på så mye, blant annet bagasjen vi bærer.

Mange av oss kan trenge en påminnelse iblant, om hva som åpner opp livet, hva som gjør at noe nytt kan spire frem. Fellesskap. Håp. Å gå sammen med noen. Kjærlighet (og iblant terapi).

Jesus kommer ikke først og fremst med fine ord og gode følelser. Han kommer med handling. Han vandrer på kryss og tvers av sosiale skillelinjer, og inkluderer dem som har havnet utenfor i samfunnet. Og han holder dette frem som avgjørende for de som vil følge ham.

Heldigvis følges idealet om kjærlighet av en tro på at Gud nettopp kan skape noe nytt – i oss og mellom oss.

---

Bibelbetraktninger

• Hver onsdag får du bibelbetraktninger for helga. De er skrevet ut fra søndagens tekster, hentet fra tekstrekkene som blant annet Den norske kirke bruker.
• Våre skribenter er: Ellen Aasland Reinertsen, Hans Johan Sagrusten, Hilde Brekke Møller, Marianne Kartzow, Håkon Sunde Pedersen, Ole Jakob Filtvedt, Karl Olav Sandnes og Ingunn Aadland.

---