I slutten av februar blei det klart at valkomiteen til Kyrkjemøtet har innstilt på attval av noverande leiar i Mellomkyrkjeleg råd, Kristine Sandmæl.
Men no melder den kyrkjepolitiske listar Frimodig kyrkje seg på, og lanserer Jostein Ådna som motkandidat. Frå valkomiteen var han frå før innstilt som vanleg medlem i rådet.
Mellomkyrkjeleg råd er Den norske kyrkja (DNK) sitt fagråd for økumenisk og internasjonalt samarbeid. Eller kyrkja sitt «utanriksdepartement», om du vil.
Ådna er professor emeritus i Det nye testamente ved VID vitskapelege høgskole, og har lang erfaring med å jobbe på tvers av landegrenser. Mellom anna har han arbeidd og studert i Tyskland og Israel/Palestina i om lag ti år.
Å ha direkte, personleg kontakt mellom leiarar på begge sider og ei tydeleg utlufting trur eg må til
— Jostein Ådna om dialogen mellom DMT og DNK
Dialogarbeid braut saman
Frå 2021 har han sete i eit utval oppretta av Bispemøtet og Mellomkyrkjeleg råd for å ta for seg «Den norske kyrkja i møte med jødedom og jødar».
Utgreiinga deira er rett rundt hjørnet, og for Ådna vil nettopp dette temaet vera viktig for han om han vinn kampen om leiarvervet.
Valet skjer på Kyrkjemøtet som finn stad i Trondheim 11.–14. april. Der sit Ådna som representant for Frimodig kyrkje i Borg bispedømeråd.
I 1997 oppretta Mellomkyrkjeleg råd og Det Mosaiske Trossamfund (DMT) ei dialoggruppe. Dette arbeidet stoppa i 2016 etter ei rekke hendingar, mellom anna knytt til Kirkeuken for fred.
I 2021 skreiv rabbinar i DMT, Joav Melchior i Vårt Land at det blei for vanskeleg for dei å ha eit fast samarbeid med DNK «når de har komme med utsegner som me opplever som demoniserande og hatskapande».
– Ingen quick fix
For Ådna er det å fremje auka kontakt og forståing for det jødiske miljøet i Noreg viktig, og han meiner å gjenopprette dialogen med DMT i denne gruppa må ha høg prioritet.
– Kva meiner du skal til for at det kan skje?
– Eg har ingen quick fix, men å ha direkte, personleg kontakt mellom leiarar på begge sider og ei tydeleg utlufting trur eg må til.
Ådna påpeikar at situasjonen er endå meir ladd etter terrorangrepet og den etterfølgjande krigen som braut ut mellom Israel og Hamas i fjor.
– Men me må ikkje rygge unna av den grunn. Til det er forholdet vårt til jødar i Noreg for viktig.
Professoren seier dei er mange skamplettar i historia til kyrkja når det kjem til synet på og forholdet til jødar.
– Å ta eit oppgjer med dette å gjera bot og betring som kyrkje er viktig, meiner Ådna.
Om motkandidaten: – Ho har ein sterk posisjon
Motkandidaten hans, Kristine Sandmæl, er prost i Lofoten. Ho har vore medlem av mellomkyrkjeleg råd sidan 2012, og leiar sidan 2016. Ho er medlem av Open folkekyrkje.
I sitt motivasjonsbrev til valkomiteen skreiv ho at ein med henne som leiar ville «mellomkyrkjeleg råd få ein leiar som vil vera tydeleg på at kyrkja står på same side som dei undertrykte og marginaliserte.»
Medan Open folkekyrkje har 34 representantar i Kyrkjemøtet, har Frimodig kyrkje 7. Den andre konservative lista, Bønnelista, har 10 mandat. Samanlagt har Kyrkjemøtet 117 medlemmar.
– Kva tenkjer du om sjansane dine, Ådna?
– Eg tenkjer at Sandmæl har sete i åtte år alt, og når valkomiteen ynskjer ho på attval så er det ei tillitserklæring som gjev ho ein sterk posisjon. Ho er villig og ynskt.
Ådna synest det er vanskeleg å seie korleis dei som ikkje sit i Kyrkjemøtet for enten Open folkekyrkje eller Frimodig kyrkje vil stemme.
– Men eg stiller ikkje på bakgrunn av ei taktisk vurdering basert på sjansane for gjennomslag. Det er meir det prinsipielle i at det bør vera meir enn éin kandidat.
Det at Ådna blei spela inn både gjennom forslag frå bispedømeråda til valkomiteen, og at han blei spurt av Frimodig kyrkje var viktig for at han ville stille.
Andre saker som vil vera viktige for han skulle han vinne leiarvalet er arbeid knytt til klimautfordringar, menneskerettar og trus- og ytringsfridom.
