At det har forsvunne 13.221 personar frå muslimske trussamfunn det siste året har truleg meir enn éin grunn.
Talet på fråfallet kjem uansett frå Statistisk sentralbyrå (SSB) si nye kartlegging av trus- og livssynssamfunn utanfor Den norske kyrkja (DNK).
Der kjem det fram at over 17.000 færre har medlemskap i eit trussamfunn i år samanlikna med i fjor. Det trass i at talet har auka jamt dei siste ni åra.
For muslimske forsamlingar er nedgangen størst – på sju prosent.
[ Ny tankesmie vil gi norske muslimer mer definisjonsmakt ]
Dette kan stå bak
Ifølge Senaid Kobilica i Muslimsk dialognettverk (MDN) kan det skuldast fleire ting.
– Våre moskear opplever å ha hatt ein del medlemmer med dobbelt medlemskap – altså at nokon er registrert i to trussamfunn.
I dag finst det ingen enkel måte å finne ut om dei som melder seg inn i eit trussamfunn allereie er registrert i eit anna.
– Ein ender derfor opp med ein del som har gløymt å melde seg ut. Dobbeltregistrerte blir ikkje rekna med i medlemstalet i nokre av trussamfunna, og ingen av dei får tilskot for dei, seier Kobilica.
Meir samarbeid mellom moskear
Eit anna fenomen MDN-leiaren peiker på, er kategorien «ikke bosatt», som trussamfunna må registrere medlemmer til fylkesmannen med.
– Dette rammar for eksempel studentar som er utanlands på utveksling, eller andre som har flytta, og som vi ikkje har full oversikt over. Vi synest kriteriene for denne kategorien er uklare, og vi er i dialog med statsforvaltaren om desse utfordringane.
Kobilica har sett ein «veldig positiv trend» den siste tida: Uavhengig av moske, samarbeider medlemmer i større grad med kvarandre no enn før.
– Det er interessant å sjå at dei store moskeane får færre medlemmer, mens lokale moskear får fleire. Vi trur dette har samanheng med at når folk flyttar til distrikta, ønsker dei å vere aktive lokalt og støtte opp om dei små moskeane der, seier MDN-leiaren.
Grafen under viser ei oversikt over medlemmar i trus- og livssynssamfunna utanfor Den norske kyrkja. I overkant av 3,6 millionar nordmenn er medlem i Den norske kyrkja, viser tal frå SSB. Nordmenn som ikkje er med i eit trus- eller livssynssamfunn er heller ikkje omfatta av oversikta under.
Første dupp på mange år
Den nye SSB-undersøkinga peiker òg på at færre trussamfunn har søkt om støtte i år. Også der har trenden vore oppadgåande dei siste ni åra – men fell med 146 forsamlingar på eitt år.
I 2020 tok rekordmange 870 trus- og livssynssamfunn imot støtte frå regjeringa.
I 2021 er det 724 — som svarar til ein nedgang 17 prosent.
Sidan 1. januar i år har den nye trussamfunnslova vore gjeldande. Den krev at ei forsamling har minst 50 medlemmer for å få støtte frå staten.
– Derfor er ikkje nedgangen særleg overraskande. Her er det antakeleg den nye lova som gjer seg gjeldande, seier generalsekretær Ingrid Rosendorf Joys i Samarbeidsrådet for tros- og livssynssamfunn (STL).
Ingen dramatikk
Men det kan skjule seg noko meir interessant bak desse 146 færre trussamfunna som har søkt støtte i år, held ho fram.
– Har mindre forsamlingar organisert seg under paraplyar? Det veit vi til dømes at nokre små kristne og muslimske trussamfunn har gjort, seier Joys.
At det i år er 17.000 færre som er medlemmer av eit trussamfunn ser Joys i samanheng med at forsamlingar no har falle ut av tilskotsordninga. Då fell også medlemmene ut av landsstatistikken.
– Viss ein kontaktar desse, vil eg ikkje tru at det er snakk om 17.000 personar som aktivt har meldt seg ut av eit trus- eller livssynssamfunn, seier STL-leiaren, som ikkje synest det er dramatisk mange færre som mottar tilskot etter at den nye lova trådde i kraft.
Dersom denne dobbeltregistreringa, som MDN peiker på, er ein del av forklaringa, kan det vere ei «sterk forklaringskraft», held Joys fram.
Ifølge Muslimsk dialognettverk (MDN) har truleg dette 50-persons-kravet hatt få følger for muslimske forsamlingar.
– Det er få eller ingen som treng dette. Om nokon vurderer å slå seg saman med andre, er det i hovudsak for å lette administrasjonsarbeidet, som er meir aktuelt for mindre moskear utanfor Oslo og Viken, seier Senaid Kobilica.
[ Frelsesarmeen: – Renteøkningen vil rasere hverdagsliv ]
– Vi har vore rause
Stortingsrepresentant frå Høgre, Kristin Ørmen Johnsen, meiner derimot at det er spesielt at det har blitt så mange utmeldingar, men at det er vanskeleg å fastslå årsaka før ein får fleire fakta på bordet.
– Ein kan likevel spekulere i om det skuldest at folk har aktivt meldt seg ut av trus- og livssynssamfunna, eller om det har med at nokre har forlate landet som følge av koronapandemien. Men vi må vite meir før vi trekk bastante konklusjonar.
Ørmen seier seg einig med Joys i at utmeldingane kan henge saman med at færre trus- og livssynssamfunn har fått tilskot.
– Det kan vere det er fleire som har slått seg saman for å få økonomisk støtte, og dette var vi klar over at kunne skje i forkant av lovendringa. Vi såg likevel ikkje på det som ein negativ ting.
– Har den nye trussamfunnslova gitt vanskelegare vilkår for små trus- og livssynssamfunn?
– Nei, eg synest ikkje det. Det finst ein nedre grense på 50 medlem for å få tilskot, og ein står fritt til å organisere seg med færre utan å få støtte frå staten. Eg synest vi har vore rause med denne ordninga, seier Ørmen.
[ Hans ateisme rakna i Oxford. No er han éin av verdas mest briljante teologar ]
