Gaza.
Ordet kjem av det hebraiske azzah, som tyder «sterk by».
I dag, etter sju månader med israelsk bombing, er Gaza knust.
– Omfanget av øydeleggingane er utan sidestykke. Dette er eit arbeid det globale samfunnet ikkje har gjennomført sidan andre verdskrig, seier Abdallah al-Dardari, FNs assisterande generalsekretær.
Han snakkar om utrekningar med berre store tal:
- Det vil koste kring 40 milliardar dollar å byggje opp Gaza, og arbeidet vil ta tiår.
- Opp mot 80 prosent av alle bustader er fullstendig eller delvis øydelagt.
- Viktig infrastruktur som skular, sjukehus, vatn- og straumnett er knust.
- Det vil gå nesten 70 år før økonomien i Gaza er den same som før krigen.
Okkupert, øydelagt og bygd opp at talrike gonger
Gaza ber namnet til den største byen på det vesle landområdet, ein by som er okkupert, øydelagt og bygd opp at talrike gonger opp gjennom historia.
Israelarane er langt frå dei første som har knust Gaza, byen og omlandet, som i dag er 41 kilometer lang og frå seks til 12 kilometer brei.
Gazas kjente historie strekkjer seg 4.000 år tilbake i tid. Opphaveleg var Gaza ei kanaanittisk busetjing – kanaanittane blir rekna som etterkommarar av Kanaan, ein av Noahs sonesøner. Så kom egyptarane, filistrane, assyrarane og romarane.
Eit viktig omslag kom i 637 etter Kristus. Den muslimske generalen Amr ibn al-’As erobra byen og innførte islam. Gaza var, med nokre unntak, under muslimsk styre heilt fram til 1917. Då reiv britane landområdet ut av osmansk styre.
I 1967 okkuperte Israel Gaza, men trekte seg ut i 2005. Men i fire krigar, 2008–2009, 2012, 2014 og frå oktober 2023, har Israel bomba Gaza.
Verre enn dei alliertes bombing av Tyskland
Som svar på Hamas-angrepet på Israel som kom 7. oktober og kosta kring 1.200 livet, har Israel bomba Gaza nesten utan avbrot i over sju månader.
Dei som analyserer krigar har ikkje sett noko liknande.
Proporsjonalt sett overgår bombinga av Gaza også dei alliertes bombing av Tyskland under andre verdskrig, fortalde forskningsleder Dag Henriksen ved Luftkrigsskolen til NTB – i januar.
– Israels bruk av luftmakt i Gaza er den mest massive og intense bruken av luftmakt mot eit lite, avgrensa og tett befolka område eg kjenner til etter andre verdskrig, forklarte Henriksen.
Skraphaugen ved 37 millionar tonn
FNs sjef for minerydding, Pehr Lodhammar, har også reikna på Gaza:
- Krigen har skapt 37 millionar tonn «skrap», i form av øydelagde bygningar.
- På kvar kvadratmeter ligg det i snitt 300 kilo med knust betong og vridd metall.
– Det vil ta 100 lastebilar 14 år å kjøre vekk alt, opplyser Lodhammar.
Men fordi krigen held fram, er dette berre eit forsiktig overslag, legg han til.
---
Gazakrigen
- Hamas-styrkar gjekk inn i Sør-Israel 7. oktober, drap kring 1.200 personar.
- Israel svarte med å bombe Gaza, og har bomba landområdet i over sju månader.
- 34.844 palestinarar er drepne i israelske angrep på Gazastripa, ifølgje palestinske helsestyresmaktar.
---
