Elevar sit i husarrest i heimen

Liljana Luani jobbar som lærar på dagtid i byen Shkodër. På fritida pakkar ho lærebøker i sekken og reiser til avsidesliggjande landsbyar i fjella lenger nord.

Hadde ikkje Luani banka på i dei blodmerka heimane, hadde ikkje gutane som bur her fått skule. For vågar dei seg på skuleveg, er faren stor for at dei ikkje kjem levande heim.

LES MEIR Albanske familie i kyrkjeasyl

Lærar med kall

Kor mange som er fengsla i heimen på denne måten, har ingen oversikt over. Men Liljana Luani veit at dei er så mange at ho ikkje får problem med å fylle fritida med heimeundervisning av unge gutar.

– Eg er lærar, men undervisning er ikkje ein profesjon for meg, det er eit oppdrag, fortel ho til nyhendebyrået AP.

Aldersgrense for hemn

Blodhemna hadde opphavleg ei aldersgrense. Ingen menn under 16 år skulle bøte med livet når hemnaren kom. Og sjølve huset er freda sone. Ingen kan gå inn med våpen i hand for å drepe.

– Men etter at kommunismen fall, og blodhemntradisjonen blei henta fram att, opplever stadig yngre gutar seg trua på livet, fortel Karen Kristin Paus til Vårt Land.

Dette betyr at gutar ned 8-10-årsalderen blir levert isolerte i heimane sine grunna blodfeidene.

– Difor må dei leve innadørs, seier Paus. Ho har arbeidd i Albania med å løyse blodhemner med hjelp av konfliktrådsmekling.

Sit i husarrest

Caritas Albania, ein katolsk hjelpeorganisasjonen, melder at mange menn blir buande i heimen i år utan å våge seg ut. Gjion Mhili har ikkje våga seg ut sidan 1992. Då drap broren ein nabo i ein krangel om eigedomsretten til eit stykkje land.

– Var eg sikker på at barna mine blei sparte, ja, så ville eg ta mitt eige liv no, fortel Mhili til Al Jazeera Magazine.

Vandrar mellom landminer

Liljana Luani vedgår at heimeundervisninga ho leverer, er farleg. Både for henne og familiane ho vitjar.

– Eg veit at jobben er som å vandre mellom landminer. Eitt feilsteg, og familiane mine må betale dyrt.

Ho er redd for å eksponere familiar som lever i løynd.