Eit lite rom med stort mangfald

Vålerenga er, iallfall for ­mange Oslo-folk, kjernen av det ­historiske arbeidarklasse-­Oslo. Mellom dei låge trehusa og ­nesten like små ­bygardane finst eit anna historisk sus: av historie som blir skapt nå. Der, i ­Vålerenggata 2, finn du ei ­baptistkyrkje klemt inntil ein ­liten bilverkstad. Og sjølv om kyrkja er lita og bortgjøymd, er himlinga høg og mangfaldet 
stort i denne kyrkjelyden.

Nokre leikande born i søndagsklede utanfor er einaste hint om at det faktisk er guds­teneste denne varme sommardagen. Over den opne døra midt i jungelen av teglstein står det Vålerenga baptistkirke i gullbokstavar, lik så mange kyrkjebygg frikyrkjene har rundt om i landet. Innanfor døra finn eg ein tilfeldig forbifarande som peiker meg riktig veg frå gangen og inn i sjølve kyrkjerommet. I motsetnad til dei fleste andre stader eg har vore, er det ingen kyrkjevert med salmebok eller program for dagen som står i døra. Likevel, så fort eg får satt meg, er det ei som kjem for å helsa på. ­Naboane på benken eg sit på seier òg hei, og forbipasserande smiler og ­nikkar.

Det første som slår meg, er kor lita kyrkja er. Her er det kanskje plass til rundt 80 menneske. Den mørke steinen frå ytter­veggane kler også innsida, og skapar eit litt dust lys som gjer ­rommet endå mindre. Trass i nakne veggar kjenst det intimt, både på grunn av det spesielle lyset og fordi det litle rommet er nesten fullt av folk. Fremst er ei opphøgd scene med trommesett, gitar, piano og eit lite altar. Over altaret heng eit enkelt kors i tre som det einaste vitnet på at dette er Guds hus.

STORSALEN: Noko nytt for gammal tru

På vietnamesisk

­Gudstenesta startar roleg med velkomst, litt informasjon og nokre ord frå ­Bibelen. Knut Magne ­Guttormsen, leiar av kyrkjelydsrådet, står framfor oss. ­Etter ­nokre ­minutt viker han plass for to unge menn som skal leia lovsongen. Med ­piano og gitar tar dei fatt på ­eldre, norske lov­songar som «Takk, takk, Jesus». Folk står og syng med engasjement, samstundes som at stemninga er ganske roleg. Det er god lyd i salen, og lovsongsleiarane dyktige. Songane er enkle å følga, og ganske sikkert gjenkjennbare for den som har vore innom eit bedehus eller ei norsk frikyrkje før. Det er ukomplisert og nedstrippa både i tekstane og lydbiletet. Slik blir det heimleg og intimt, nett slik også kyrkje­rommet er.

Når musikken stilnar, er det tid for preike. I tillegg til å leia ­songen, skal Bogdan Costea ­halda dagens preike. Pianisten blir òg att på golvet. Patrick, som han heiter, skal setta om preika for dei vietnamesisk-talande i rommet. Eg har aldri vore på simultantolka gudsteneste før, men eg veit at det ikkje er første gong i baptistkyrkja. Det er ikkje så mange baptistar i Noreg, men mange i andre delar av verda, og difor er det ikkje uvanleg å ­invitera utanlandske pastorar til å tala på arrangement – som blir simultanomsett til norsk. For somme er det nok rart med to språk på ei gudsteneste. Sjølv har eg vore på gudsteneste og fått omsetting via hodetelefonar. Då kjenst det gjerne som eg er i mi eiga boble, utanfor fellesskapet. Difor trur eg at det er fint for dei som ikkje er så gode i norsk å likevel få delta fullt ut i preika.

HILLSONG: Eit mylder av sosiale, unge menneske

Jesus er prikken

Setning for setning tar Costea, som også sit i kyrkjelydsrådet, fatt på ­dagens bodskap: Klar, ferdig, gå for ­Jesus! Utgangspunktet er henta frå Brevet til hebrearane, der det står at Jesus er opphavsmann og fullendar av vår tru (Hebr 12,­1-3). 
Bibelorda ber oss halde ut og ­retta fokus på Jesus, bort frå ­syndene. Costea taler i mange analogiar, med fokus på at me skal klargjera oss for å vera i Guds ­bilete. Blant anna ber han oss tenka at det som ikkje er syndig, er ­innanfor ein ­sirkel. I midten er ein prikk, som ­symboliserer ­Jesus fordi han er så langt frå synda ein kjem. Ja, me kan stå trygt på sirkelen og kikka over kanten mot det ­syndige. Men, ­seier Costea, då er me sam­stundes langt unna Jesu gjerningar.

Eg likar korleis preika både tar fatt i at me skal følga Jesus og at me ikkje skal bli som tilskodarar kikkande over kanten mellom synd og gode handlingar. Av og til kan det bli vel mykje fokus på synda, syns eg, når målet eigentleg er å gå mot Jesus og ikkje frå synda. Analogien fullfører slik tittelen på preika. Diverre er det ikkje alltid lett å følga preika som heilskap. Sjølv om analogiane er gode historier, slit eg med å skjønne samanhengen. Sjølve ­bibelteksten forsvinn litt i bodskapen, i staden for å støtta opp om han. Kanskje er det fordi eg ikkje forstår alle ­anekdotane, ­eller fordi talen blir brote av ­omsettinga. Uansett saknar eg den raude tråd og dei leikande orda som set seg i ettertid.

Saman i trua

Etter preika er det nattverd, som blir delt ut i benkeradene i staden for til ­altars, kollekt og avsluttande lovsong. Strukturen på guds­tenesta kjenst ikkje ut til å ha ein ­liturgi, eller fast haldepunkt, anna enn ei viss rekkefølge på hovud­momenta. Her finn du Guds nærvære i musikk og preike i ­staden for i ritual. ­Berre bøna Vår Far når gudstenesta blir ­avslutta, vitnar om ei ­kyrkje med ­rituell arv. ­Dette reine og enkle ­uttrykket er eit deilig avbrekk frå mitt liv, som er fullt av uendelege distraksjonar og variasjonar.

Akkurat dette med Vår Far ­likar eg spesielt godt. Me blir ­bedne om å be på mors­målet vårt. På den måten inviterer ­Vålerenga baptistkyrkje til å bringa inn ein bit av oss sjølv til fellesskapet. Eg ber gamle­versjonen på nynorsk, Patrick ber på vietnamesisk og ho bak meg ber på engelsk. Saman i trua skapar me eit nært rom ilag med menneske frå ulike bakgrunnar. Den så tidsriktige globaliseringa grip kyrkjerommet, og det kjenst historisk å reflektera tilflyttande bygdefolk frå då kyrkja først blei skipa i 1915.

GRØNLAND KYRKJE: Den mangfaldige katedralen

Lett i snakk med folk

Når eg set meg til kyrkjekaffi etterpå, kjenner eg stadig at Vålerenga er ei internasjonal kyrkje. I tillegg til rumensk, vietnamesisk og norsk, finst folk med både kroatisk, amerikansk og ­persisk bakgrunn. Dessutan er det både gamle og unge på besøk denne søndagen. Alle samlast over frukt og kaker, og det er lett å koma i snakk med folk. Me er jo ikkje så mange, så her kan eg tru at alle blir sett. Eg kan godt sjå føre meg at det også var slik her på ­byrjinga av 1900-talet då ­kyrkja først blei skipa, då med tilflyttande arbeidarar frå alle landets krikar og krokar. Det er eit lite fellesskap i Gud som ­rommar mange personlege ­soger.

Vålerenga baptistkyrkje kan absolutt anbefalast dersom du trivst i ei tradisjonell, låg­kyrkjeleg kyrkje. Her finn du ikkje ­store ritual, avansert ­musikk eller ­pragande utsmykking. I staden møter du menneske med ­ulike livserfaringar, etnisitetar og ­aldrar. Fordi kyrkja er så lita, blir du garantert sett. Vil du derimot gå i kyrkja som ein i ­mengda, er nok ikkje denne kyrkja for deg. På ein måte er det eit mangfaldig bedehus frå bygda som har flytta inn i Vålerenggata 2.

Eg skulle gjerne sett at ­kyrkja opna seg endå meir ut mot omverda, med vertar i døra, oppdaterte heimesider og meir ­moderne musikk. ­Samstundes trur eg kyrkja er ei som i stor grad er bygd på relasjonar. For somme menneske kan det bli litt for ­intimt. For meg var det lokalt, sosialt og befriande, nett som heime. Så, om du kan ­trivast i dette, og kanskje kan litt ­vietnamesisk, er ­Vålerenga ­baptistkyrkje ein god plass å møta det kristne fellesskapet.