Danske prestar kan gå ut i streik

For første gong kan ein streik ramme prestar og kyrkjer rundt om i Danmark.

Konflikten om arbeidsforhold for offentleg tilsette kan føre til streik frå 4. april. Innovasjonsminister Sophie Løhde svarar fagforeiningane med lockout frå 10. april, som kan ramme 440.000 personar.

Skapt debatt

Konsekvensen kan mellom anna bli avlyste gudstenester og tause kyrkjeklokker over heile landet, fordi folkekyrkjas tilsette vert tvinga til å legge ned arbeidet. Det melder avisa Kristeligt Dagblad.

Situasjonen har ført til debatt i Danmark, og fleire har skrive innlegg til avisa. Prost Thomas Reinholdt Rasmussen meiner styresmaktene oppfører seg som ein mektig pavestat.

Andre, som interreligiøs konsulent Mogens Mogensen, ser ikkje problemet med ein eventuell streik. Om presten ikkje er der, så kan vel kyrkjelyden arrangere gudsteneste sjølv, meiner han.

Mange kall

Konflikten har fått fleire danske prestar til å spørje seg: Kan vi, ved å vise til vårt kall, nekte å streike og motsette oss ein eventuell lockout?

Då norske prestar vart oppfordra til å delta i ein politisk streik i 2015, var det fleire som protesterte.

– Å streike er ikkje i samsvar med det kallsoppdraget ein prest har, sa pensjonert prest Ingvard Hageberg til Vårt Land den gongen.

Det er ikkje Martin Enstad, leiar i Presteforeninga, einig i.

– Eg tenker at alle har eit kall til det yrke dei har, om du er sjukepleiar, lærar eller prest. Det er ikkje slik at prestens yrkeskall er annleis enn andre sitt.

Presteforeininga oppheva sin sjølvpålagde reservasjon mot å streike i 2012. Bortsett frå den to timar lange politiske streiken prestar deltok på i 2015, mot endringar i den nye arbeidsmiljølova, har ikkje streik ramma prestar i Noreg.

– Ikkje enkelt

Enstad forstår at mange prestar tykkjer ein streik er vanskeleg. Samtidig understrekar han at Den norske kyrkja har valt å følgje modellen som blir brukt elles i samfunnet, som opnar for streik og lockout.

– Det er ikkje enkelt for sjukepleiarar, lærarar eller legar å streike heller, fordi dei veit det vil ramme andre. Dette er ikkje unikt for prestane.

Då kyrkja var del av staten, var det viktig å vere solidariske, meiner han.

– Prestane måtte dele byrda av konflikten med andre statstilsette. Alle andre kan ikkje ta kampen for oss.

Frå og med 1. januar 2017 tok kyrkja sjølv over arbeidsgjevaransvaret for norske prestar. Enstad trur sjansen for streik er låg no.

– Men det kan bli nødvendig, om usemja vert for stor, seier han.

Meklinga mellom partane i Danmark vil halde fram til 1. april.