På vegen

Første dag etter sommarferien kjem ­Amran med hijab på skulen. Klassekameratane hennar har buddhistisk, ikkje-religiøs, muslimsk, kristen, eller sikh-bakgrunn, men ingen andre har sjal. Medelevane ven seg raskt til det, men dei vaksne lurer: Kva har skjedd med Amran?

Ingen veit. Men noko ser ut til å ha skjedd med mora. Ho verkar meir skeptisk til og framand for den norske majoritetskulturen enn tidlegare. Har ho høyrt noko i moskeen, eller frå ein islamsk TV-predikant? Er ho påverka av slekt i heimlandet ­eller av venner i Noreg? Ingen spør.

Eit par år går. Plutseleg dukkar Amran opp utan sjal igjen. Midt i skuleåret. Som om ingenting har skjedd. Som om ein berre kan begynna og slutta med hijab. Ingen spør.

LES OGSÅ: Drømmer om islam i norsk drakt

Dei fleste er i stadig indre utvikling

Som majoritets-nordmann er det framleis overraskande lett å bli overraska av at minoritets-nordmenn forandrar seg. Som om det å vera statisk var eit fellestrekk for folk med annan bakgrunn enn ein sjølv. Dei fleste av oss opplever å vera i stadig indre utvikling. Me finn ut ting, forstår meir (eller mindre!), får nye erfaringar. Dei færraste har same syn på kva som er sant, godt og vakkert når ein er 58, som ein hadde då ein var åtte.

Mitt eige livssyn som førtiåring er eit resultat av mange faktorar: mor si kristne tru og far si ikkje-tru, ei varmhjarta bestemor med utsliten bibel, ei venninne, ein ungdomstur i 1992, bøkene eg har lese og faga eg har studert, reisene, eit samlivsbrot, ein prat i 2008, å vera mor, prestar eg har møtt, jobben, og å leva saman med han eg er gift med no. Slike ting, i tillegg til alt det eg verken vil fortelja om her eller er klar over sjølv.

Det er små marginar som gjer at eg trur på Gud, i tillegg til det ein kan sjå i eit reagensrøyr. Hadde eg blitt fødd i ein annan familie eller opplevd heilt andre ting, kunne eg like gjerne enda opp som nonne i ein yoga-ashram. Eller eg kunne funne kroppsleg frelse og livsmeining i supermat. Eller blitt ein heilt vanleg muslim. Men heller ikkje det hadde vore statisk.

LES OGSÅ: Vil ble den første politikeren med hijab

Å hamna på rett side

Norsk luthersk bedehusforkynning har gitt mange­ kjensla av at kristenlivet handlar om å hamna på «rett side» og passa på å bli verande der, i ein statisk tilstand. Men i byrjinga blei kristendommen kalla «Vegen». Å gå ein veg er dynamisk. Sjølv om mange nordmenn seier at dei har ei barnetru, ser stadig fleire ut til å tenkja at trua utviklar seg saman­ med livet, og bør modnast ­saman med resten av personlegdommen.

Så her går me då, langs kvar vår veg. Me snur når vegen viser seg å enda blindt, eller retninga er feil. Nokon av oss leitar etter meining. Nokon etter det som er sant, godt og vakkert. Kanskje er det berre dei færraste som tenkjer at dei gjer slikt. Kanskje gjer dei fleste det likevel, umedvite.

LES OGSÅ: Motebloggere med hijab skaper ny trend

Ingen veit

Nokon har gått ut av ekstreme religiøse miljø, mens andre er på veg inn i dei. Nokon har hatt gullkorset dei fekk til konfirmasjonen hengjande rundt halsen i 70 år. Andre på same alder har nyleg gått til nattverd for første gong. Ein familie har brote ut av ei sekt i fellesskap. Ein gut vurderer å gå i kloster. Ein annan er nyomvendt ateist. ­Naboen har vore det heile livet, men han tvilte sterkt i ungdomstida. Ein stad tar ei sikh-kvinne på seg turban, for å visa at ho er likestilt med menn.

Ein annan stad har Amran tatt av seg hijaben. Kanskje tar ho han på igjen om nokre år, saman med ein button, der det står «I cover my hair, not my brains». Kanskje beheld ho sjalet på resten av livet, eller berre ein periode.

Ingen veit kvifor. Før dei spør.