Dette er en leiar. Leiaren gir uttrykk for Vårt Lands syn. Sjefredaktør og politisk redaktør har ansvar for innhaldet.
Magnus Lagabøte slo fast i landslova si at det var ei ærelaus og skurkaktig handling (ein «nidingsdåd») å drepe ein lagmann. Det var i ei tid med eit annleis syn på dreping enn i dagens samfunn. Lagmennene var dåtidas dommarar, og hadde plikt til å hegne om lova i sitt område.
Lagmannen skulle stå fritt
Lagmannen skulle vere heilt fri frå frykt og konsekvensar. Han skulle dømme slik han meinte det var korrekt, etter lova. Derfor slo lova fast at det å drepe ein lagmann var å hugge lov og rett ned for alle i samfunnet. No har seinare forsking vist at det likevel ikkje alltid fungerte slik Lagabøte håpa. Den betydde forholdsvis mykje kven som var aktør i den enkelte saka, og både kyrkja, konge og stormenn prøvde gjennom eiga domsmynde å utvide makta si.
Uansett: Landslova var igjen med på å definere den norske rettsstaten i eit tidleg stadium.
Det handla om å ikkje presse fram sine eigne interesser og å følge spelereglane. Den rike kunne ikkje spele etter andre reglar enn den fattige, og vice versa.
Vi ser press på dei uavhengige rettsstatane i mange europeiske land, og då er det eigentleg dette viktige prinsippet som er under press.
Dersom vi vurderer Lagabøtes landslov med dagens briller, er det kanskje her vi finn eit av lovprinsippa frå 1274 som er mest under press. Til dømes når demonstrantar forfølger politikarar dei er usamde med, eller når vi ser journalistar bli drepne.
Vi ser press på dei uavhengige rettsstatane i mange europeiske land, og då er det eigentleg dette viktige prinsippet som er under press. Det er litt paradoksalt at Magnus Lagabøte forstod viktigheita av dette prinsippet betre enn fleire moderne statsleiarar i vår tid.
[ Landslov-artikkel #3: Skiljet mellom verdige og uverdige fattige ]
