August Strindbergs okkulte krise

Den 14. mai er den hundre år sidan August Strindberg døydde – den svenske forfattaren som nyskapte både det svenske språket og det europeiske dramaet. Strindbergs liv var i seg sjølv eit dramastykke. Forfattaren av meisterverk som Ett drömspel og Till Damaskus I-III var på eit tidspunkt heilt uinteressert i å skrive litteratur. I staden ville han bli vitskapsmann. Og det var ein ting han ville mest av alt. Strindberg var besett av tanken på å lage gull.

Alkymi kallar vi det, gullmakarkunsten, ein okkult «kunnskap» som går attende til den mytiske oldtidsegyptaren Hermes Trismegistus. At det skulle vere mogleg å lage gull, gjerne av bly, var ein tanke som stod sterkt langt utover i mellomalderen. Mange av alkymistane la grunnlaget for det vi i dag tenker på som moderne kjemi.

Opplysingstida tok likevel ikkje fullstendig knekken på alkymien. I det heile var det stor interesse for okkult vitskap, og Sentral-Europa såg ei form for okkult «vekking» på slutten av 1800-talet. Då Strindberg flytta via Berlin til Paris på midten av 1890-talet, fanst det tusenvis av menneske som såg på alkymien som den nye vitskapen – og okkultismen som den nye religionen. Den svenske forfattaren var neppe åleine då han kjente ei sterk dragning mot dei okkulte ideane som rykte nærmare inn på kroppen.